پس بنگاه های اجتماعی چگونه در نهایت به سودآفرینی دوگانه و سه‌گانه می‌رسند؟

در ادامه با برخی از رایج‌ترین چارچوب‌ها و روش‌هایی آشنا خواهیم شد که شاهد به کارگیریشان در یک بنگاه اجتماعی موفق هستیم:

1. جبران متقابل: گروهی از مشتریان بابت خدمات پول می‌دهند. سود حاصل از این گروه به‌عنوان یارانه ارائه خدمت به اشخاص دیگر، یعنی گروه محروم به کار می‌رود.

2. حق‌الزحمه خدمت: افراد ذی‌نفع مستقیماً بابت کالاها یا خدمات تأمین‌شده از جانب بنگاه اجتماعی پول می‌دهند.

3. استخدام و مهارت‌آموزی: هدف اصلی تأمین هزینه‌های زندگی، مهارت‌افزایی، و تربیت شغلی افراد ذی‌نفع است.

4. واسطه‌گری بازار: بنگاه اجتماعی به‌عنوان یک واسطه یا توزیع‌کننده عمل می‌کند تا بازار را توسعه دهد. ذینفعان، تأمین‌کنندگان محصول و یا خدمتی هستند که در بازار بین‌المللی توزیع می‌شود.

5. رابط بازار: بنگاه اجتماعی، روابط تجاری میان افراد ذی‌نفع و بازارهای جدید را تسهیل می‌کند.

6. حمایت مستقل: بنگاه اجتماعی، محصول یا خدمتی را به یک بازار بیرونی تحویل می‌دهد که از منافع و تأثیر اجتماعی ایجاد شده جدا افتاده اند. از کمک‌های مالی جهت حمایت از برنامه‌های اجتماعی برای ذی‌نفعان استفاده می‌شود.

7. شرکت تعاونی: یک کسب و کار انتفاعی یا غیرانتفاعی، تحت مالکیت اعضایش است که خودشان هم از خدمات شرکت استفاده می‌کنند و تقریباً هر نوع کالا یا خدماتی را تأمین می‌کند.

حالا بیایید در ادامه با هم به فهرستی از 22 نمونه از بنگاه‌های اجتماعی فوق‌العاده نگاهی بیاندازیم!

---

[dt_sc_accordion_group]

[dt_sc_toggle title=”سوپرمارکت اجتماعی”]

سوپرمارکت اجتماعی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت.

نمونه: Community Shop

یک فروشگاه مواد غذایی بسازید که به اقشار کم‌درآمد مواد غذایی را با تخفیف می‌فروشد. مواد خوراکی تخفیف‌دار از طرف تأمین‌کنندگان مواد غذایی و سوپرمارکت‌هایی که خودشات به دلایل مختلف مثل نزدیک شدن تاریخ‌های انقضا و برچسب‌ اشتباه محصول نمی‌توانند محصولشان را بفروشند، اهدا (یا بسیار ارزان خریداری) می‌شوند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”استفاده از کتب درسی برای تغییر اجتماعی”]

استفاده از کتب درسی برای تغییر اجتماعی

مدل کسب و کار: جبران متقابل و حمایت مستقل.

نمونه: Textbooks for Change

با گروه‌های دانشجویی شریک شده و کتب درسی استفاده‌شده را در پایان هر ترم جمع‌آوری کنید. برخی از این کتاب‌ها دوباره به دانشجویان در دانشگاه منبع جمع‌آوریشان فروخته می‌شوند؛ برخی از آنها به دانشجویان نیازمند در دانشگاه‌های محروم در کشورهای در حال توسعه اهدا می‌‌گردند. سود حاصله بین گروه‌های دانشجویی و هزینه‌های اداره برنامه تقسیم شده و کمک‌های مالی باقیمانده برای حمایت از برنامه‌های اجتماعی در جوامع درحال توسعه مصرف می‌شوند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”بازارگاه اجتماعی آگاهانه”]

بازارگاه اجتماعی آگاهانه

مدل کسب و کار: رابط بازار.

نمونه: ArtZoco و eBatuta

با ایجاد یک پلتفرم تسهیل‌گر، به صنعت‌گران محروم کمک کنید محصولشان را به جهان بفروشند. صنعت‌گران می‌توانند یا خودشان مستقیماً فروشگاه برخطشان را مدیریت کنند، یا این پلت‌فرم می‌تواند صرفاً در نقش سرویس فهرست‌برداری ظاهر شود که میان صنعتگران و خریداران ارتباط رو در رو برقرار می‌کند. منبع درآمد، یا با گرفتن مستقیم هزینه‌های فهرست‌برداری از صنعتگر به شکل حق کمیسیون روی فروش کالاها، یا با گرفتن هزینه پریمیوم (قیمت بالاتر بابت کیفیت بالاتر) از خریدار تأمین می‌شود. سود حاصله را می‌توان برای تأمین بودجه خدمات اجتماعی استفاده کرد که مستقیماً بر جوامع صنعتگر تأثیر می‌گذارند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”آب پایدار”]

آب پایدار

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت.

نمونه: Water Health International

با استفاده از مصالح پیش‌ساخته، ایستگاه‌های کوچک تصفیه آب را در جوامع کشورهای درحال‌توسعه برپا کنید. بودجه اولیه‌ برای ساخت آنها را می‌توان با شیوه‌های خیریه سنتی، یا از طریق تأمین مالی سهام فراهم کرد؛ جوامع پیش‌گفته می‌توانند مالک جزئی (یا درصورت استفاده از مدل کسب و کار تعاونی، مالک کلی) باشند. هزینه‌های جاری برای حفظ و تجهیز ایستگاه آب، از فروش آب تصفیه‌شده به افراد ذی‌نفع حاصل می‌شود، اما در سطحی نزدیک به سر به سر، یعنی تقریباً هیچ هزینه‌ای برای افراد یادشده ندارد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”اعطای وام خرد”]

اعطای وام خرد

مدل کسب و کار: رابط بازار.

نمونه: Kiva

برای افراد و سازمان‌ها پلت‌فرمی بسازید تا پول را مستقیماً به کارآفرین‌هایی وام بدهند که جز این راهی برای تأمین بودجه خود ندارند، مثلا برای مردمی که در کشورهای درحال توسعه زندگی می‌کنند. بابت تأمین هزینه‌های عملیاتی، حق‌الزحمه کمی بگیرید.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”سرمایه گذاری جمعی اجتماعی”]

سرمایه گذاری جمعی اجتماعی

مدل کسب و کار: رابط بازار.

مثال: Start Some Good

پلت‌فرمی برای کارآفرینان اجتماعی بسازید تا گروه‌های سرمایه گذار را پیدا کنند. شبیه پلت‌فرم خرده وام‌دهی، اما وام‌دهندگان در ازای اهدای پولی اندک به پروژه فعلی کارآفرین اجتماعی، قول چیزی در آینده را می‌گیرند. باز هم به‌منظور تأمین هزینه‌های عملیاتی پلت‌فرم، حق‌الزحمه کمی بگیرید.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”آشپزی با انگیزه های اجتماعی”]

آشپزی با انگیزه های اجتماعی

مدل کسب و کار: استخدام و مهارت‌آموزی.

نمونه: Edgar and Joe’s

یک نانوایی یا رستوران یا هر تشکیلات تهیه غذای دیگری راه بیاندازید که بر مهارت‌آموزی شغلیِ گروه‌های کم‌درآمد تمرکز دارد، مثل جوانانِ درمعرض خطر یا افرادی که در گذشته به مواد مخدر اعتیاد داشته‌اند. سود حاصل از فروش غذا و نوشیدنی، به دستمزد، آموزش و برنامه‌های بهسازی اجتماعی برای کارمندان ذی‌نفع، اختصاص می‌یابد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”اجاق‌های چوبی کارآمد”]

اجاق‌های چوبی کارآمد

مدل کسب و کار: جبران متقابل.

نمونه: Bio Lite

میلیون‌ها زن در کشورهای درحال توسعه از بیماری‌های قلبی-ریوی به‌خاطر استنشاق هر روزه‌ی دود چوب، رنج می‌برند. برای حل این مسئله، اجاق کارآمدتری بسازید. اجاق‌ها را به نرخ بازار یا بالاتر از آن به افرادی که توانایی خریدش را دارند بفروشید و از درآمد حاصله به عنوان بخشی از کمک‌هزینه فروش اجاق به افرادی استفاده کنید که از پس خرید این کالا برنمی‌آیند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”محصولات اطلاعاتی نوآور”]

محصولات اطلاعاتی نوآور

مدل کسب و کار: جبران متقابل.

نمونه: Information Blanket

یک پتوی نوزاد حاوی اطلاعاتی درمورد نحوه نگهداری از یک نوزاد بسازید، مثل زمان واکسیناسیون، میزان رشدی که نوزاد باید در سن خاصی داشته باشد و اینکه باید چند وقت یک بار به او شیر داد. مناطقی که در آنها آموزش کودک‌یاری کمیاب است، همان جاهایی هستند که درآمد آنها پایین‌تر است. ازاین‌رو، می‌توان این پتوها را به رایگان به مادران تازه‌کار در نواحی کم‌درآمد اهدا کرد، درعین‌حال می‌توان آنها را در مناطق ثروتمندتر، به مادران جدید فروخت. عایدی حاصل از فروش، صرف تأمین هزینه تولید پتوها و آموزش مادران تازه‌کار در مناطق فقیر خواهد شد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”تولید میکرو پاور”]

تولید میکرو پاور

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت.

نمونه‌: Husk Power

ابزارهای میکروالکتریک را برای کاربردهای راه دور در جهان درحال توسعه فراهم کنید. به دو راه می‌توانید این کار را انجام دهید: ساخت یک سیستم برق مستقل از باتری‌های استفاده‌شده‌ی قابل شارژ مجدد جهت تأمین برق اماکنی مانند کلاس‌ها. یا تولید یک نیروگاه کوچک که از زیست‌توده‌ی انسانی، حیوانی، و گیاهی یک روستای خارج از شبکه، استفاده می‌کند. ساخت و اجرای این نوع سیستم‌ها بسیار ارزان بوده و می‌توان هزینه آن را براساس حق‌الزحمه به ازای مصرف تأمین کرد. این ایده را می‌توان به خوبی به‌عنوان تعاونی هم تعریف کرد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”مصرف کننده های الکترونیکی آگاه از مسائل اجتماعی”]

مصرف کننده های الکترونیکی آگاه از مسائل اجتماعی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت و واسطه‌گری بازار.

نمونه: Fair Phone

نوع جدیدی از دستگاه برق مصرفی بسازید؛ دستگاهی که با مواد عاری از جنگساخته شود، دستمزد منصفانه‌ای به کارگران سازنده‌اش پرداخت شود، به قیمت منصفانه و شفافی به مصرف‌کننده نهایی عرضه شود و درگیر اقدامات غیرمنصفانه مصرف‌کننده نشود (مثل گوشی‌های هوشمند قفل‌شدنی، یا ایجاد رابط‌های کاربری نرم‌افزاری و یا سخت‌افزاری اختصاصی).

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”کتب درسی با موضوع اجتماعی”]

کتب درسی با موضوع اجتماعی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت و حمایت مستقل.

نمونه: Chef’s Collaborative Network

کتاب یا نشریه آموزشی دیگری تولید کنید، که فایده آن واضح بوده و قابل فروش باشد. یادگیری درمورد موضوع کتاب آموزش اجتماعی باید به درد خواننده بخورد، مثلاً یک کتاب آشپزی که بر دستور پخت‌هایی تأکید دارد که فرهنگ غذای پایدار را ترویج می‌کند. عایدی حاصل از فروش این کتاب به حمایت از طرح‌های آموزشی پیرامون همین موضوع و گروهی اختصاص می‌یابد که بیشترین تأثیر و سود را خواهند داشت. در مورد موضوع تأمین غذای به شیوه های پایدار برای محیط زیست، گروه آموزش هدف، سرآشپزها خواهند بود.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”فناوری فوق مدرن برای جذب توسعه اقتصادی”]

فناوری فوق مدرن برای جذب توسعه اقتصادی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت.

نمونه: O-Net

یک اجتماع کوچک معمولاً چیز زیادی برای ارائه به یک کسب و کار ندارد، مگر اینکه شما آن را به مکانی تبدیل کنید که بهترین خدمات کسب و کار در یک ناحیه را فراهم می‌سازد. مثلاً می‌شود یک سرویس اینترنتی ایجاد کرد که تحت مالکیت جامعه مذکور بوده و دسترسی به اینترنت با ده برابر پهنای باند را به همان قیمتی فراهم سازد که دیگران در جامعه دیگری پرداخت می‌کنند. کمک‌هزینه این کار را می‌توان از طریق همان اجتماع تأمین کرد، اما درعوض کسب و کارهای فن‌آور سطح بالا جذب این جامعه شده و در آن منطقه مستقر خواهند شد. آنها اقتصاد محلی را تأمین نموده و همگان از وجودشان سود خواهند برد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”محصولات آرایشی برای حمایت از یک مأموریت اجتماعی”]

محصولات آرایشی برای حمایت از یک مأموریت اجتماعی

مدل کسب و کار: حمایت مستقل.

نمونه: Bottle 4 Bottle

با برندهای آرایشی بزرگ شریک شوید تا در مقام یک خرده‌فروش اینترنتی محصولاتشان را بفروشید. آنها را متقاعد کنید تا محصولات خود را به نرخ عمده‌فروشی مناسبی در اختیارتان بگذارند و سود حاصله را به خرید شیر خشک و شیشه شیر نوزاد، برای توزیع در کشورهای درحال توسعه اختصاص دهید.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”یک کارخانه مجازی از متخصصین کامپیوتر”]

یک کارخانه مجازی از متخصصین کامپیوتر

مدل کسب و کار: استخدام و مهارت‌آموزی.

نمونه: Cloud Factory

یک گروه اینترنتی متشکل از کارمندان رایانه‌ای تشکیل دهید که از بین جوامع کم‌درآمد به خدمت گرفته شده‌‌اند. هریک از آنها را برای انجام درست یک کار رایانه‌ای آموزش دهید (مثلاً نوشتن توابع به یک زبان برنامه‌نویسی به‌خصوص، ترجمه کد برای یک API خاص و رایج، و غیره). دو جین از آنها را به‌منظور تولید محصولی مثل یک وب‌سایت کنار هم بگذارید که در حالت عادی به 1 یا 2 نفر نیاز دارد. ازآنجا که هر کس کار تخصصی بسیار کوچکی را انجام می‌دهد، تیم بزرگتر یک خط مونتاز مجازی را تشکیل داده و پروژه را سریع‌تر، ارزان‌تر، و با استاندارد کیفی بالاتری نسبت به شیوه سنتی استخدام محلی یا برون‌سپاری به یک کارمند همه‌چیزدان، به اتمام خواهد رساند. کارمندان خط مونتاژ مجازی از شغلی با دستمزد بالاتر نسبت به آنچه معمولاً با انجام کارهای پست دریافت می‌کنند، بهره‌مند خواهند شد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”بازار محصولات اجتماعی”]

بازار محصولات اجتماعی

مدل کسب و کار: واسطه‌گری بازار.

نمونه: Do Good By Us و Ten Thousand Villages

محصولات آگاهی‌بخش اجتماعی و اخلاقی را در محیط مجازی یا حقیقی به فروش برسانید. با خرید این محصولات از تولیدکنندگان، کالای اجتماعی زنجیره تدارکات را به سمت افراد ذی‌نفع سوق می‌دهد و مصرف‌کنندگان می‌توانند مجموعه‌ای از محصولات دلخواه خود را در قالب یک فروشگاه راحت و مناسب پیدا کنند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”تجهیزات ورزشی برای توسعه اجتماعی”]

تجهیزات ورزشی برای توسعه اجتماعی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت و جبران متقابل.

نمونه: Rubber Banditz

یک قطعه از تجهیزات ورزشی را بفروشید که قابل تهیه و نحوه استفاده از آن ساده باشد. این کالا را به عنوان جایگزینی برای کل تجهیزات یک باشگاه ورزشی برای آنهایی تبلیغ کنید که از پس هزینه‌های باشگاه برنمی‌آیند. از سود حاصله و محصول برای تأمین کمک هزینه برنامه‌های توسعه‌ای استفاده کنید که زندگی سالم را رواج می‌دهند، بدین‌ترتیب زندگی سالم در دو گروه محروم ارتقا پیدا می‌کند: مشتریان مستقیم و افراد نیازمند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”شرکت سفر آموزشی”]

شرکت سفر آموزشی

مدل کسب و کار: حق‌الزحمه خدمت.

نمونه‌ها: Think Impact و Evoluzion

شرکتی راه بیاندازید که مسافران باتجربه را گرد هم آورده و یک تجربه یادگیری میان-فرهنگی و تأثیر مثبت اجتماعی در جامعه محلی ایجاد می‌کند. سود حاصله در جوامعی که آنها بر آن تأثیر می‌گذارند، به جریان می‌افتد.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”غذا برای نوع‌دوستی”]

غذا برای نوع‌دوستی

مدل کسب و کار: حمایت مستقل.

نمونه‌ها: Newman’s own و Late

یک شرکت مواد غذایی تأسیس کنید که محصولات مورد نیاز یا دلخواه را تأمین کرده و از سود آن برای حمایت از اقدامات بشر‌دوستانه استفاده می‌کند. این شرکت به‌راحتی مقیاس‌پذیر بوده و می‌تواند تنها بر یک خط محصول متمرکز شود، یا اینکه به‌سادگی توسعه یافته و علاوه بر تولید چند محصول غذایی، از خیریه‌های مختلف حمایت کند.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”محصولات اجتماعی و استخدام محرومین”]

محصولات اجتماعی و استخدام محرومین

مدل کسب و کار: استخدام و مهارت‌آموزی، حق‌الزحمه خدمت.

نمونه: Livelyhoods

یک یا چند محصول خوب اجتماعی تهیه کنید ( مانند خوراک‌پزهای پاکیزه، راهکارهای تأمین برقی که در جوامع درحال‌توسعه قابل تهیه باشند)، و گروه کم‌درآمدی را برای فروش این محصولات به جامعه خودشان در ازای حق دلالی، به خدمت بگیرید. این یک شیوه دو منظوره توزیع و بازاریابی و راهی برای استخدام اقشار کم‌درآمد است.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”آب برای همه”]

آب برای همه

مدل کسب و کار: جبران متقابل.

نمونه: Soma Water

راهکاری برای فیلتر کردن آب خانگی که به کشورهای توسعه یافته ارائه می دهید و از عواید حاصل از فروشش جهت فراهم ساختن همان راهکار (یا شبیه آن) برای جهان در حال توسعه استفاده کنید. چه‌ بهتر که در تولید این محصول از مواد و فرآیندهای سازگار با محیط زیست بهره بگیرید.

[/dt_sc_toggle]

[dt_sc_toggle title=”خرده پرداخت به عنوان فعالیت خیریه ای آسان”]

خرده پرداخت به عنوان فعالیت خیریه ای آسان

مدل کسب و کار: جبران متقابل یا حمایت مستقل.

نمونه: B1G1

با کسب و کارها شریک شده و آنها را تشویق کنید به ازای هر معامله‌ای که در آن ورود می‌کنند، کمی از پول/محصول خود را به یک حرکت اجتماعی اختصاص دهند. مثلاً، با یک نانوا ارتباط برقرار کرده و از او بخواهید به ازای هر قرص نانی که می‌فروشد، یک مشت آرد (یا معادل پولی آن را) به یک سازمان کمک به تأمین غذا در جهان در حال توسعه اهدا کند.

[/dt_sc_toggle]

[/dt_sc_accordion_group]