000

 

[dt_sc_h3 type=”” class=””]در مورد ظرفیتها و فرصتهای شغلی شهرستانها بیشتر بدانید[/dt_sc_h3]

[dt_sc_tabs_horizontal]

[dt_sc_tab title=”درباره”]

درباره گروه ها

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”ارومیه”]

ارومیه

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”مهاباد”]

مهاباد

 

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”خوی”]

خوی

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”اردبیل”]

اردبیل

 

صنایع دستی زیبا و معروف اردبیل

عشایر و روستا نشین ها و ساکنان شهرها بیشترین نقش را در تولید صنایع دستی اردبیل دارند. از معروفترین و با سابقه ترین صنایع دستی اردبیل میتوان به گلیم بافی، جاجیم بافی و قالی بافی اشاره کرد. که گلیم بافی از اهمیت زیادی برخوردار است. زمینه ی فرش های بافته شده توسط فرشبافان را نقش شکسته و اسلیمی تشکیل می دهد.

صنایع دستی اردبیل

از طرح های برجسته و مهم میتوان به طرح تک گل، ستاره، طرح قیچی، وان، ریز ماهی، هریس، کله قوچ، زیر خاکی، زرین قلم، لچک ترنج، طرح قره باغ اشاره کرد. حدود ٨٠ درصد از فرش های شهرستان اردبیل به کشورهایی همچون آلمان، ژاپن، فرانسه و ایتالیا صادر می شود.

قلاب دوزی، جوراب های پشمی، خورجین بافی، نقره کاری، شال بافی، قلمزنی، خاتم کاری و صنایع چوبی و فلزی و سفال گری از دیگر صنایع شهرستان اردبیل می باشد. با ما در این بخش از فرهنگ و هنر نمناک همراه باشید تا صنایع دستی استان اردبیل آشنا شوید.

قالی بافی

هنر قالی بافی همزمان با به روی کار آمدن پادشاهی صفویه در این منطقه به وجود آمده است و بعد ها در زمان جنگ جهانی دوم و با الگوپذیری از طرح ها و متدهای قفقازی و تبریزی به تدریج در مسیر رشد و بالندگی قرار گرفته است.

قالی معروف از محل دفن شاه اسماعیل کشف شده و گواه بر این ادعا که هنر قالی بافی دارای قدمت بالایی است میباشد. نقوش بکار رفته در این قالی ترنجدان است و از جنس ابریشم با گره های فارسی می باشد و طرح ایجاد شده که باعث آرامش بیننده می گردد. از طرح های دیگر بکار رفته در قالی اردبیل می توان به ترنجدار، ظل السلطان، مشایخی، هراتی و گلدانی اشاره کرد.

قالی بافی

ورنی

ورنی نوعی زیر انداز می باشد که مختص اردبیل است. نام دیگر این هنر گلیم سوزنی می باشد که از جنس ابریشم یا پشم، بر روی دارهای عمودی بافته می شود که به آن گلیم فرش نما یا شبه قالی نیز گفته میشود.

هنر ورنی بافی از هنرهای متعلق به آل سون ها و عشایر ارسباران است که از آن به عنوان رختخواب پیچ رو انداز و زیر انداز نیز استفاده می کنند. نقوش بکار رفته در ورنی اغلب طرح حیوانات محلی و وحشی و اشکال هندسی و… می باشد.

پلاس بافی

پلاس را هم می توان به عنوان زیر انداز و هم به عنوان خورجین یا سجاده استفاده کرد. پلاس از نظر مادی نسبت به گلیم ارزش کمتری دارد. از لحاظ ظاهری به گلیم درشت بافت شبیه می باشد. از نظر مقایسه با جاجیم هم شبیه به هم هستند با این فرق که خطوط بکار رفته در جاجیم به شکل عمودی است ولی در پلاس افقی می باشد و نخ بکار رفته از جنس پشم می باشد.

تذهیب هنر

به آراستن کتاب و نوشته ها تذهیب می گویند و از خانواده هنرهای مستظرفه می باشد یعنی از لحاظ هنری بیشتر اهمیت دارد تا از لحاظ صنعتی. در کتاب های مهم بعد از متن، تزئین کتاب در الویت قرار دارد.

هنرمندان اردبیلی به هنر تزئین کتاب با طلا کاری و نگارگری و طراحی نقش های اسلیمی و ختایی معروفند و از رنگ های لاجوردی و نیلی و رنگ های آبی و طلایی بیشتر استفاده می کنند و طرح های بکار رفته گل و گیاه و اشکال هندسی می باشد.

مسند بافی

از دیگر زیر اندازهای دستباف مسند بافی است که همچون گلیم بافته می شود. مرکز بافت مسند بخش نمین است و چون این بخش کوهستانی است و شرایط برای کشاورزی مساعد نیست لذا به مسندبافی روی آورده اند این هنر در کشورهای اروپایی همچون آلمان طرفداران زیادی دارد. طرح و نقش بکار رفته در مسند بافی، قره باغی، گلدانی، گانگال، سه پایه و قاپاق است و از رنگ های گیاهی بیشتر استفاده می کنند.

سازهای سنتی

از هنرهای سنتی مردم اردبیل نواختن ساز است که بیشتر خودشان این سازها را از درخت توت، گردو، شمشاد و… می سازند. بهترین نوع این سازها تنبک، کمانچه، سنتور، دو تار، سه تار و سنتور است. البته خطاطی، نقاشی، معرق و خاتم نیز در ساخت این سازها کاربرد دارد. ساخت سازها ی سنتی در شهرهای اردبیل، مشکین شهر و خلخال رایج است.

سه تار

عروسک سازی

عروسک سازی جزو هنرهای قدیمی و نمادین در ایران می باشد که هم اکنون نیز در اردبیل بافت عروسک رواج دارد و در لباسه ای محلی و در طرح های گوناگون بافته میشود. از عروسک های معروف اردبیل می توان “تکم” را نام برد. در روزهای عید در کوچه و محله های شهر و روستا تکم گردانی انجام می شود که آمدن بهار را خبر می دهد.

اجاق قراقی

اجاق قَراقی صنعت دستی از جنس پشم می باشد که برای مراقبت از فرش ها در مقابل صدمه و آلودگی بافته می شود. بافت این نوع پارچه در دشت مغان استان اردبیل رواج دارد. این پارچه شبیه گلیم است و نقش و طرح به کار رفته در آن هندسی و منظم است.

اجاق قراقی در قدیم به شکل نعل اسب بافته میشد اما با گذشت زمان به شکل مستطیل بافته میشود. این نوع زیر انداز برای محفاظت فرش از منقل و یا اجاق بکار برده می شود و برای همین به آن اجاق قراقی می گویند.

خراطی

در این هنر چوب را با استفاده از حرکت دورانی تراشیده و در آن فرو رفتگی و خراشیدگی ایجاد می کنند. در هنر خراطی چوب هر چه قدر محکم تر و فشرده تر باشد محصول به دست آمده بادوام تر و ظریف تر خواهد بود.

برای خراطی از چوب درختان زبان گنجشک، گردو، توسکا، نارون، لوازمی مانند قلیان، میز، مبلمان، عصا، وردنه، صندلی و آباژور درست می کنند. خراطی در سرعین اردبیل محبوبیت بیشتری دارد، در گشت و گذار در بازارهای اردبیل میتوانید این لوازم زیبا را مشاهده کنید و لذت ببرید.

گلیم بافی

از محبوب ترین و قدیمی ترین هنرهای اردبیل میتوان به گلیم بافی اشاره کرد که سابقه ی آن به دوران اشکانیان می رسد و در سه نوعِ ورنی، برجسته و ساده بافته می شود. اصلی ترین مراکز تولید گلیم، شهرهای عنبران، مغان و اطراف آن است.

نقش گردونه مهر، اژدها، خرچنگ، سماور، سینی و یا نقش های ذهنی بیشترین نقش و طرح های مورد استفاده در بافت گلیم است. در بافت گلیم از نخ های پنبه ای تاب دار برای تارهای آن و از پشم های رنگارنگ و ابریشم برای پود گلیم استفاده می کنند.

منبت کاری

از هنرهای سنتی و قدیمی اردبیل که بر روی چوب انجام می شود منبت کاری است. که برجستگی هایی مانند گل و گیاه بر روی چوب ایجاد می کنند اصلی ترین ماده بکار رفته در این هنر چوب است. در این هنر استحکام چوب های مورداستفاه بسیار مهم است. درختان گردو، شمشاد، بادام و گلابی بیشترین استفاده را دارند.

منبت کاری

سفالگری

سفالگری در اردبیل دارای سابقه ای طولانی است و زمان آن به دوران اشکانیان بر می گردد. هنرمندان اردبیلی از خاک رس به دلیل خالصی کم و چسبندگی زیاد گِل درست می کنند و با دستان ماهر و هنرمندشان گِل را به شکل هایی مانند مجسمه، کاسه، لیوان، کوزه، درست می کنند. سپس سفال ها را در کوره قرار داده تا رنگ طبیعی آن به شکل قرمز در آید و در آخر گل پخته شده که بدون لعاب است و استفاده های زیادی دارد.

جاجیم بافی

اهالی زبر دست خلخال و روستاهای اطراف به بافت جاجیم های ساده و گلدار مشغولند. در قدیم از جاجیم به عنوان زیر انداز استفاده می شد اما امروزه از آن بیشتر برای رو کرسی، روتختی، روپشتی، پادری، سجاده و تزئینی استفاده می شود.

ماده ی اصلی برای بافت جاجیم، پشم گوسفند است و برای همین بافتی تقریبا کلفت دارد. مهمترین نقش های بافت جاجیم گوشواره، نگین انگشتر، گل بادامی می باشد. جاجیم هایی به ابعاد ٩٠ در ١٢٠ متر در بازارهای اردبیل به فراوانی یافت می شود.

سوزن دوزی (رو دوزی)

از ظریف ترین صنایع دستی می توان به سوزن دوزی اشاره کرد که برای زیبایی و تزئین پارچه با نقوشی مانند گل، غنچه طرح هایی ایجاد می کنند که در زمره ی هنرهای تجملی و ترئینی می باشد و با نخ های رنگی و با قلاب انجام می شود.

چنته

چنته نوعی کیف است که از مهم ترین صنایع دستی اردبیل محسوب میشود، چنته مانند قالی از پشم گوسفند درست می شود؛ ولی در ابعاد و اندازه با قالی متفاوت است. برای بافت چنته دو فرش کوچک در اندازه های ٣٠ در 4٠ سانتی متر بافته و بعد سه طرف آن را با کمال ظرافت به هم وصل کرده و در آخر قسمت تحتانی آن چند تا منگوله رنگی آویزان می کنند و برای قسمت بالایی آن مانند کیف های معمولی دسته می گذارند. در بعضی مناطق نیز برای بافت چنته از روش جاجیم و گلیم استفاده می کنند و در بعضی موارد هم با بافت های گوناگون مانند گلیم، سومالک، قالی، چنته بافی می کنند.

ملیله کاری

به اشیا، زیورآلات، ظروف زینتی که با استفاده از فلز و مفتول های طلا و نقره و مس درست می شوند ملیله کاری می گویند. این هنر دارای سابقه ی سه هزار ساله می باشد و از کهن ترین روش های درست کردن زیورآلات محسوب می گردد. زیورآلاتی مانند انگشتر، گردنبند، سینه ریز و گوشواره از جنس طلا تهیه می گردد و ظروفی مانند لیوان، استکان، سینی و… با نقره درست میشوند.

ملیله کاری

سراجی

به هنر درست کردن زین اسب با چرم سراجی گفته می شود. این محصولات که به صورت دست دوز و بسیار ظریف و با دقت کار می شوند از جنس چرم دباغی شده می باشند و در کشور آذربایجان محبوبیت بیشتری دارند. به فردی که زین را می سازد یا بر پشت اسب زین می گذارد سراج می گویند. زین ها اغلب به عنوان یک وسیله ی تجملی به شمار می روند.

نقاشی روی چرم

این هنر دارای سابقه ای به قدمت ٧٠ سال می باشد و بدون استفاده از هیچ گونه ماشین صنعتی و به روش کاملا دستی در اردبیل مرسوم است. در این هنر، نقاشی های انجام شده بر روی چرم توسط هنرمندان با رنگ های گوناگون رنگ می شود. این هنر به عنوان پرفروش ترین و محبوب تربن صنایع دستی در اردبیل می باشد.

نمکدان بافی

نمکدان بافته شده مانند کیسه ای است که برای نگهداری سنگ های ساییده شده و حمل نمک های درشت استفاده می شود و توسط عشایر بافته می شود. بافت نمکدان شبیه به جاجیم و گلیم است و به شکل استوانه دوخته میشود.

نقوش به کار رفته در نمکدان بافته، طرح های الهام گرفته از طبیعت یا گل وگیاه و حیوانات می باشد. داخل نمکدان ها آستری از جنس متقال دوخته می شود تا نمک با پشم برخوردی نداشته نباشد.

تراش شیشه

شیشه های تراش خورده بسیار زیبا هستند و توسط هنرمندان و به وسیله ی دستگاه های مخصوص و سنگ تراش شیشه، طرح و نقش بزرگ و کوچک، عمیق و سطحی بر روی محصولات طراحی می کنند. این شیشه های زیبای تراش خورده پس از تمام شدن کار صیقل خورده و در طرح و رنگ های متعدد به فروش می رسند.

خورجین بافی

این هنر نیز همچون صنایع دیگر از قدمتی دیرینه برخوردار است. خورجین بافی در بین عشایر و مردم روستاهای اردبیل مرسوم است. خورجین یک کیسه ی بزرگ است که به شکل دو طرفه بافته می شود و این محصول پر کاربرد برای قراردادن در پشت چهار پایان، دوچرخه و موتور سیکلیت استفاده می شود.

عرض خورجین ٣٠ تا ٩٠ سانتی متر است. مواد مورد نیاز خورجین موی بز، نخ پنبه ای و پشم های الوان است. خورجین های اردبیل به کیفیت و زیبایی مشهورند.

ورشو سازی

به انواع لوازمی از قبیل سینی و سماور و…که از جنس ورشو ساخته می شوند ورشو سازی می گویند.

ورشو سازی از صنایع دستی اردبیل است و دارای طرفداران مخصوص به خود می باشد. ورشو نوعی آلیاژ است که 45 درصد آن مس، ٣٠ درصد آن روی و ٢٠ درصد آن را نیکل تشکیل می دهد، به راحتی فرم می گیرد و برای زیر ساخت های مصرفی کاربرد دارد.

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”بوشهر”]

بوشهر

 معرفی کامل صنایع دستی و سوغات فرهنگی بوشهر

از شهرهای بزرگ بندری در کنار سواحل نیلگون خلیج فارس که به بوشهر معروف است یکی از با قدمت ترین شهرهای ایران محسوب می شود و متعلق به دوران ساسانیان می باشد. وجود آثار تاریخی برجسته و دیرینه، سواحل زیبا، غذاهای لذیذ و خوشمزه، نخلستان های پهناور و مردمان میهمان نواز باعث شده است که این منطقه به یکی از پرجاذبه ترین و دیدنی ترین شهرهای جنوب کشور مبدل شود.

صنایع دستی بوشهر

همانطور که میدانید از گذشته تا به امروز ساخت صنایع دستی روستایی از مهمترین منابع کسب درآمد جوامع روستایی بوده است بنابراین بوشهر نیز از این امر مستثنی نیست و به خاطر محدودیت منابع کشاورزی نقش صنایع دستی زندگی روستاییان بسیار مهم و تعیین کننده می باشد و آنها همیشه در تلاش این بوده اند که با امکانات طبیعی که در دسترس داشته اند محصولاتی را تولید کنند و از طریق آن به کسب درآمد برسند، در حقیقت در کنار صیادی، به یکی از اصلی ترین راه های امرار معاش یعنی ساخت صنایع دستی می پردازند. با ما در این بخش از فرهنگ و هنر نمناک، همراه باشید تا با صنایع دستی این منطقه بیشتر آشنا شوید.

سوزن دوزی

یکی از قدیمی ترین و زیباترین هنر دست بانوان بوشهری سوزن دوزی می باشد که در میان گردشگران خارجی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این هنر نوعی گلدوزی رنگی روی پارچه های سنتی است که در طرح های مختلف سنتی و اشکال هندسی تماماً با دست انجام می شود و محصولات زیبایی همچون شال و روسری، کوسن، رومیزی، زیر بشقابی، پرده، پشتی خلق می کند. ظاهر منحصر به فرد این محصولات بسیار زبانزد گردشگران و توریست ها است.

پارچه سنتی

گبه بافی

از جمله معروف ترین و کهن ترین صنایع دستی بوشهر می توان به گبه بافی اشاره کرد که به عنوان یکی از محصولات سنتی صادراتی و پرطرفدار بوشهر محسوب می شود و به روش قالی بافی روی دارهای افقی انجام می شود. جالب است بدانید اغلب کسانی که در گبه بافی می کنند نقش ها را در ذهن خود تداعی می کنند و هیچ وقت از نقشه استفاده نمی کنند.

گبه ها در دو نوع خودرنگ و رنگی بافته می شوند. نوع خودرنگ آنها از پشم گوسفندان و با همان رنگ طبیعی شان بافته می شود اما در نوع رنگی، پشم گوسفند قبل از بافته شدن با رنگرزی گیاهی، رنگی می شود و سپس گبه ها با استفاده از آن ها بافته می شوند. نکته جالبی که وجود دارد این است که پس از پوست حیوانات احتمالا این گبه ها بودند که کاربرد زیرانداز را داشتند.

گلیم بافی

زیبایی منحصر به فردی که در طرح و نقشه های گلیم های بوشهر نهفته است هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. این محصولات اغلب از پشم حیوانات بافته می شوند و جایگزین مناسبی برای فرش ها محسوب می شوند. البته ناگفته نماند که در گذشته کاربردهای مختلفی برای این گلیم ها وجود داشت و به عنوان یک زیر انداز یا باربری روی دوش حیوانات به کار می بردند، حتی روی دیوار نیز نصب می کردند.

اما امروزه این محصول جذاب در خانه های مردم نیز به چشم می خورد و رنگ و لعاب خاصی به خانه ها بخشیده است. به جرات میتوان گفت گلیم بافی پس از گبه بافی معروف ترین صنایع دستی بوشهر به شمار می شود.

گلیم

قلیان سازی

یکی دیگر از صنایع دستی و سنتی بوشهر قلیان می باشد که با نام چلیم نیز شناخته می شود. این محصولات سنتی که از کوزه های سفالی ساخته می شوند طرفداران زیادی بین گردشگران و اهالی این منطقه دارد. به دلیل اینکه این قلیان ها از کوزه های سفالی به عمل می آید بنابراین آب داخل آن ها نمایان نیست و همین امر باعث شده است که قلیان های این منطقه ظاهری منحصر به فرد و جالب داشته باشند.

حصیر بافی

به علت این که در استان های جنوبی نخلستان های فراوانی وجود دارد به همین خاطر در صنعت حصیر بافی بسیار رایج است و زنان و مردان بوشهری با تولید محصولات حصیری زندگی خود را می گذرانند. این محصولات از شاخه و برگ درختان نخل درست می شوند و به واسطه آن محصولاتی همچون کلاه، زنبیل، سبدهای حصیری، بادبزن، کیف و… عرضه می شود.

سفالگری

محصولات سفالی در استان بوشهر بالاخص برازجان و بندر کنگان بسیار رایج است. کاربرد سفال از گذشته تا کنون جهت نگهداری خوراکی ها بوده است ست و به دلیل دمای بالای شهرهای جنوبی از این محصولات به وفور استفاده می شود چراکه سفال به خاطر جنس و ساختاری که دارد قابلیت نگهداری آب و دیگر خوراکی ها را در دمای پایین دارد. محصولات سفالی که توسط مردان و زنان بوشهری ساخته می شود اغلب در رنگ های سبز، قهوه ای، حنایی و… میباشند.

سفال

گیوه دوزی

یکی از رایج ترین محصولات سنتی شهرهای جنوبی گیوه می باشد که با استفاده از نخ های طبیعی ساخته میشوند. خنک و سبک بودن از ویژگی های بارز گیوه ها می باشد محصولات در استان بوشهر تولید انبوه دارند و اغلب در رنگ های سفید عرضه می شوند البته ناگفته نماند که گیوه های رنگی نیز در این منطقه ساخته می شود اما نه به اندازه گیوه های سفید رنگ.

نمدبافی

نمد یکی دیگر از صنایع دستی بوشهر به شمار می رود که در اشکال مختلفی بافته می شود. نمد نیز همچون گبه و گلیم از پشم و نخ های طبیعی به دست می آید و جالب است به قدری سبک و کم وزن هستند که طرفداران بسیار زیادی دارد. خاصیت نم گیری از ویژگی های بارز نمد می باشد. در شهرهای جنوبی که در آن شتر وجود دارد نمد کاربرد زیادی دارد.

گرگور

یکی از صنایع دستی و سنتی استان بوشهر، گرگور نام دارد. گرگور به قفس هایی گفته می شود که با استفاده از آن ماهی صید می کنند. گرگور ها با ترکیبی از سیم های فلزی و گالوانیزه درست شده است و متشکل از چند بخش دریچه ورودی ماهی، بدنه و کف می باشد.

شکل ظاهری آن به صورت نیم کره است و از آن جهت صید انواع ماهی، سخت پوستان، نرم تنان و… استفاده می شود. تولید این محصولات اکثراً در شهرهای دیلم، بوشهر، گناوه، کنگان و دیر رایج است.

صنایع دستی

منبت کاری

در صنعت منبت کاری طرح های برجسته ای روی محصولات چوبی کار می شود که در استان بوشهر این هنر در زمان قاجار به اوج خود رسید و امروزه نیز بسیاری از مردم و اهالی این منطقه مشغول به منبت کاری میباشند. در ساختن منبت از نقش های طبیعت، حیوانات، گل ها به کار می برند.

گره چینی

گره چینی به نوعی اتصال قطعات چوبی به شکل گره گفته می شود که اغلب به شکل مشبک می باشد و در ساخت در و پنجره ها کاربرد دارد. این محصولات در بوشهر به وفور یافت می شود و یکی از پرطرفدارترین صنایع دستی این منطقه به شمار می رود چراکه استفاده از چوب در کنار شیشه های رنگی محصول خارق العاده ای را به وجود می آورد به خاطر همین است که بسیاری از گردشگران با هر ذوق و سلیقه ای علاقه مند به این محصولات می باشند.

عبا بافی

از مشهورترین صنایع دستی بوشهر می توان به عبا اشاره کرد که به نوعی پارچه از جنس پشم شتر اطلاق می شود. در ساخت این عبا پشم شتر را چیده و موها و بخش های نامرغوب را جدا می کنند و نخ بسیار ظریف لطیفی به دست می آورند. عبابافی در کارگاه های خانگی توسط مردان انجام می شود و جالب است بدانید عباهای بوشهر به خاطر ثبات رنگ و جنس مرغوب شان معروف هستند و به روش کاملا سنتی و با استفاده از دستگاه های قدیمی و چوبی ساخته می شود.

صنایع سنتی

لنج سازی

به علت نزدیکی بوشهر به دریا از گذشته تا به امروز صنعت لنج سازی در بوشهر رواج داشته است و امروزه نیز کارگاه هایی با نام لنج سازی این منطقه را به یک جاذبه توریستی تبدیل کرده است و گردشگران بیشماری را به سمت آن جذب کرده است چرا که لنج برای مردم بوشهر بسیار ارزشمند است و چنانچه در لنج سازی رونقی اتفاق بیفتد برای آنها بیانگر رونق در رزق و روزی و تجارتشان می باشد.

جالب است بدانید در گذشته از چوب های مرغوبی همچون چوب ساج در ساخت لنج ها استفاده می کردند اما امروزه موادی همچون فایبرگلاس به کار می برند.

صنایع دستی صدفی و سنگهای دریایی

در شهرهای بندری و ساحلی انواع دست سازه های صدفی و مرواریدی یافت می شود که در قالب جعبه جواهر، زیورآلات، اسباب بازی و دکوری به گردشگران و اهالی منطقه عرضه می شود. جالب است بدانید فروش ماهی های خشک شده و تزئینی نیز در این استان بسیار رایج است و یک گزینه بسیار عالی و مناسب برای سوغاتی و هدیه گرفتن میباشد.

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”شیراز”]

شیراز

 

معرفی کامل صنایع دستی و سوغات فرهنگی شیراز

یکی از شهر های پر بازدید و مهم ایران که در مرکز استان فارس واقع است شیراز نام دارد شهری که هر روز میزبان هزاران توریست داخلی و خارجی می باشد. این شهر جزو شهرهای محسوب می شود که در هر حوزه، چه حوزه فرهنگی، حوزه گردشگری چه حوزه صنایع دستی قدمت دیرینه خود را به نمایش گذاشته است.

صنایع دستی شیراز

شما با سفر کردن به این شهر بزرگ و نام آشنا مطمئناً تجربیات و خاطرات بی نظیری را از آن خود خواهی کرد، از طرفی سوغاتی ها و صنایع دستی متنوعی که در این شهر وجود دارد دستتان را باز می گذارد تا با هر نوع سلیقه ای که دارید برای عزیزانتان هدیه تهیه کنید اما این کار مستلزم آگاهی است و شما باید شناخت کافی از محصولات و صنایع دستی و سنتی آن داشته باشید، به همین منظور بخش فرهنگ و هنر نمناک اقدام به گردآوری تمام صنایع دستی شهر شیراز کرده و شما را برای آشنایی هر چه بیشتر هنرهای سنتی این خطه همراهی کرده است. پس پیشنهاد می کنیم این مطلب را دنبال کنید تا با صنایع دستی شیراز آشنا شوید.

قالی شیراز

از ارزشمندترین صنایع دستی که می توان متعلق به شهر شیراز دانست قالی آن می باشد. جالب است بدانید نوع دارها و چگونگی پودکشی قالی در شیراز به خاطر نوع گره ها، با دیگر شهرهای ایران متفاوت است.

قالی شیراز

نقره کاری

یکی دیگر از صنایع دستی ارزشمند شهر شیراز نقره کاری میباشد.از آنجایی که نقره همانند طلا و مس به طور خالص و به صورت سنگ در طبیعت یافت می شود بایستی واکنش های شیمیایی آن را استخراج کرد. هنرمندان صنایع دستی شیراز با هنر خارق العاده خود به زیبایی این فلز را شکل می دهند.

سفالگری

سفالگری نیز از جمله صنایع دستی معروف شهر شیراز به شمار می رود که مواد اولیه آن ماسه، مواد سوختنی و گل می باشد. با هنر سفالگری قطعات و ظروف سفالی بسیار بی نظیری به عمل می آید که روی چرخی مخصوص به آنها شکل داده می شود.

سفالگری

خاتم کاری

خاتم کاری هنری است که سطح اشیا چوبی را با استفاده از آن به صورتی که شبیه به موزاییک های مثلثی کوچک باشد می آرایند، این مثلث ها هر چقدر که با نظم چیده شوند همانقدر خاتم مرغوبیت خاصی به خود خواهد گرفت. ناگفته نماند که مواد اولیه به کار رفته نیز در بالا رفتن ارزش آن بی تاثیر نمی باشد.

نمد مالی

نمد یکی از ساده ترین نوع کف پوش می باشد که برای ساخت آن نیاز به دستگاه خاصی میباشد و یکی از صنایع دستی معروف شیراز به شمار می رود. در واقع در نمد مالی از خاصیت طبیعی پشم که عبارت است از درهم پیچیدن الیاف آن در اثر فشار و رطوبت، به کار برده می شود.

نمدمالی

جاجیم بافی

جاجیم یکی از صنایع دستی معروف شیراز به شمار می رود که به صورت کیف ، پارچه ، کفش در بازار وکیل به فراوانی یافت می شود. جالب است بدانید که عشایرها معمولا برای پوشاندن رختخواب ها و اثاثیه خود از جاجیم استفاده می کنند که آن را با نام محلی “پوشن” می شناسند.

شیشه گری

شیشه گری یکی از صنایع دستی دیرینه شهر شیراز محسوب می شود که در اکثر بازارهای آن به وفور پیدا می شود. در اوایل دوره اسلامی ظروف شیشه ای در قالب قوری، بطری، فنجان و گلدان بوده است که در مصارف خانگی استفاده میشد.

شیشه گری

کاشی هفت رنگ

کاشی کاری هفت رنگ یکی از شیوه های  کاشی کاری در منازل و مساجد می باشد. این کاشی های هفت رنگ بیشتر در شهر شیراز دیده می شود و قدمت آن به دوره تاریخی هخامنشی بر می گردد و یکی از صنایع دستی این شهر به شمار می رود. نقش و نگاری که روی کاشی های هفت رنگ میبینید اغلب با هفت رنگ سفید، لاجوردی، سیاه، زرد، قرمز، فیروزه ای و حنایی کار شده اند.

رنگرزی

از دیگر هنرهای ایرانی که سابقه کهنی در شیراز دارد رنگرزی گیاهی می باشد که توسط بانوان ایل قشقایی انجام می شود. این بانوان خوش ذوق درک بسیار عمیقی از رنگ و رنگ آمیزی دارند به طوری که گویا سال ها علمی در زمینه رشته هنر کسب کردند.

رنگرزی

 گلیم بافی

شاهین شهر گلیم بافی از روزگاران رایج بوده است و جای بسی خوشحالی می باشد که هم اکنون نیز ادامه دارد. گلیم به عنوان یک زیر انداز و کف پوشی شناخته شده است که با استفاده از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و … بافته می شود. از منحصر به فردترین گلیم های بافته شده در شیراز می توان به گلیم گل برجسته یا سوزنی اشاره کرد.

پارچه دوزی عشایری

بازار های سنتی شیراز پر است از لباس هایی که با پارچه های عشایری دوخته شده اند. از جمله معروف ترین لباس های عشایری که می توان به آن ها اشاره کرد پیراهن یا جومه، دامن بلند، کلوته، شال بلند، شلوار راحتی و زیر پوش می باشد.

پارچه دوزی عشایری

منبت کاری

منبت کاری یکی دیگر از صنایع دستی اصیل مربوط به شهر شیراز می باشد. این هنر زیبا شامل کنده کاری و حکاکی بر روی چوب می باشد که با یک اصولی خاص و با استفاده از قلم و چکش مخصوص انجام می شود و طرفداران بیشماری به خود اختصاص داده است. نقوشی که روی چوب حک می شود برجستگی دارند و همین مشخصه اصلی منبت کاری به شمار می رود.

معرق کاری

از صنایع دستی با قدمت شهر های مختلف ایران بالاخص شیراز می توان به هنر معرق کاری اشاره کرد، این هنر نسبت به سایر صنایع دستی پیشینه بیشتری دارند و بر اساس اسناد موجود با اینکه زادگاهش هند می باشد اما از روزگاران قدیم به ایران راه پیدا کرده که بعد ها توسط هنرمندان گسترش یافته است. این هنر و صنعت قبلا تلفیقی از چوب و فلز بود و توسط هنرمندان به مرور زمان تغییر شکل داد و به جای یک نوع چوب با انواع چوب های رنگی این هنر را انجام دادند.

معرق کاری

مینیاتور

مینیاتور یکی دیگر از جذاب ترین صنایع دستی شیراز به شمار می رود. همانطور که میدانید واژه مینیاتور مخفف شده کلمه فرانسوی “مینی موم ناتورال” می باشد که به معنای طبیعت ظریف و کوچک بوده و در نیمه اول قرن اخیر و تقریباً وارد شدن آن به زبان فارسی به دوره قاجاریان برمیگردد. البته به طور معمول کلمه مینیاتور شامل هر نوع پدیده هنری ظریف نیز می شود و در ایران برای شناسایی نوعی نقاشی با قدمت بالا به کار می رود.

کاشی معرق

از روش های متداولی که در کاشی کاری به کار گرفته می شود کاشی کاری معرق می باشد که با استفاده از تکه های بریده کاشی در ابعاد و شکل های مختلف پدیدار می شود و با کنار هم قرار داده شدن این قطعات جذاب نقش و اثر مورد نظر ایجاد می شود و آن را هم بر روی دیوار و هم هر بخشی دیگری می توانند نصب کنند. این دقت و ظرافت را کاشی کاران هنرمند شیرازی به بهترین شکل انجام می دهند و یک شاهکار شگفت انگیز خلق می کنند.

کاشی معرق

قلم زنی

آنچه که اکنون در مورد قلمزنی همگی واقف به آن هستیم این است که قلم زنی به تزیین مصنوعات فراوانی همچون برنج و مس اطلاق می شود که سابقه بسیار درخشان و دیرینه ای دارد. نگهداری نمونه هایی از آن در موزه “آرمیتاژ” شهر لنینگراد مهر تاییدی برای رواج این صنعت در دوران هخامنشی و ساسانی نیز می باشد. این هنر و صنعت در دوران اسلامی تاریخ ایران نیز رواج بسیار بالایی داشت و آثار بی نظیری از آن در قالب ظرف و ظروف، تندیس حیوانات و پرندگان در شهرهای همدان ، خراسان ، ری و سمرقند دیده می شود.

مینا کاری

میناکاری یکی از صنایعی می باشد که این روزها اکثر روی مس انجام می شود و می توان آن را از صنایع دستی معروف شهر شیراز تلقی کرد. در این هنر زیبا با استفاده از اکسید فلزات اشیا فلزی و ظروف به طور خیلی خاصی تزیین می شوند، به نوعی می توان گفت یک هنر آزمایشگاهی به شمار می رود که نقش و نگار روی ظروف و اشیا به کمک آتش و حرارت یک اثر خارق العاده پدیدار می کند. ناگفته نماند قدمت این هنر به پنج هزار سال قبل بر می گردد و اوج آن مربوط به دوره صفویه می باشد.

میناکاری

 گبه بافی

گبه بافی جزو هنرهای است که عشایر فارس برای مصارف خود آن را به کار می گیرند. نوعی دست بافته ها که جنس آن از پرزها و پشم های حداقل یک سانتی می باشد که 3 الی 8 پود هم در هر ردیف دارند که همین خصوصیت تفاوت بزرگی بین آن و قالی ایجاد می کند. گبه ها در اندازه های مختلف قالی، قالیچه و پتو ساخته می شوند و البته گبه های مخصوص شیراز از تنوع بسیار بالایی برخوردار است و دارای نقش و نگار بسیار خیره کننده ای می باشد.

آینه کاری

از منحصر به فرد ترین صنایع دستی شیراز، آینه کاری می باشد که هنری خیره کننده و بسیار چشم نواز محسوب می شود. چراکه در این هنر، هنرمندان اقدام به ایجاد طرح و نقش با در کنار هم قرار دادن قطعات بریده آیینه می کنند و جالب است بدانید اگر چه هنر آینه کاری در شهرهای اصفهان، تهران، قم و مشهد نیز رایج است اما در شیراز به خاطر مرغوبیت و کیفیت بی نظیر آن از شهرت خاصی برخوردار است.

آینه کاری

گچ بری

همانطور که میدانید در اغلب نقاط ایران هنر گچ بری رایج است که در آن با استفاده از گچ اقدام به تزیین دیوار و سقف بناهای مختلفی با طرح های متفاوت می کنند. قدمت این هنر به زمان های بسیار گذشته برمی گردد به طوری که پیشرفت ارزشمند و فراوانی در دوره زندیان به خود گرفت و البته مردم استان فارس الخصوص شهر شیراز نیز در این هنر فعالیت چشمگیری دارند. آثاری از این هنر در عمارت کلاه فرنگی شیراز می توانید به وضوح مشاهده کنید.

گیوه دوزی

گیوه دوزی یکی از صنایع دستی خاص شیراز می باشد که صفر تا صد آن به صورت دستی انجام می شود. مراحلی همچون رویه بافی، چرم سازی، گیوه دوزی، تخت کشی. عموماً در این هنر از نخ قالی، نخ ابریشم، چرم و لاستیک یا پارچه استفاده می شود. از آنجایی که  گیوه ها نوعی پاپوش تابستانی هستند به خاطر بادوام و سبک بودن آن ها می توان راهپیمایی های طولانی را با وجود آن ها سپری کرد.

[/dt_sc_tab]

[dt_sc_tab title=”خراسان شمالی”]

خراسان شمالی

 

صنایع دستی خراسان شمالی و سوغات هنری معروف این منطقه

مدارک موجود از زمان های دور تولید صنایع دستی در استان خراسان شمالی را تایید می کند. هنرمندان و صنعتگران خوش ذوق این منطقه با توجه به ذوق و قریحه ای که خداوند در نهاد آنها به ودیعه گذاشته به خلق آثار نفیس و ماندگاری دست زده اند آثاری که تا به امروز شاهد آن هستیم و این آثار توانسته اند فرهنگ و هویت تاریخی این منطقه را به نحو احسن به سایر نقاط جهان معرفی کنند.

سوغات خراسان شمالی

نقش و طرح های استفاده شده در این صنایع ریشه در باورها و اعتقادات این مرز و بوم دارد، هنرمندان این سرزمین با طرح و نقش های متنوع و با رنگ های طبیعی از طبیعت به خلق این آثار پرداخته اند. این تولیدات به دلیل وجود اقوام ترک، کرد، فارس، تات و ترکمن دارای تنوع بیشماری می باشد.

سفره کردی، پلاس، پاپوش های سنتی، ساخت و سازهای سنتی، رنگرزی سنتی، دوخت لباسهای محلی، زیلو بافی،گلیم بافی و نمد مالی از نمونه های صنایع دستی هستند که در استان خراسان شمالی به وفور تولید می شوند. با ما در بخش فرهنگ و هنر نمناک همراه شوید تا با صنایعدستی معروف و بسیار زیبای این منطقه از سرزمین عزیزمان ایران، بیشتر آشنا شوید.

گلیم هنر دست زنان خراسان شمالی

گلیم را می توان یک نوع فرش پرزدار دانست که از تنیده شدن تارو پود در هم به وجود می آید و از با سابقه ترین زیر اندازها محسوب میشود و دارای سابقه ی هفت هزار ساله است. کاربرد بیشتر گلیم به عنوان زیر انداز است که الیاف به کار رفته در آن عمدتا طبیعی است.

نقوش بکار رفته در گلیم الهام گرفته از فرهنگ سنتی و محلی این دیار می باشد. در بافت گلیم از نقشه زیاد استفاده نمیشود و بیشتر ذهنی می باشد. گلیم های تولیدی در این سرزمین دارای بافت یک رو و دو رو می باشند و می توان به عنوان جوال، رومیزی، روفرشی، خورجین، پادری، زیر انداز و گلیم تزیینی همچون تابلو، کوله پشتی، رو مبلی، کیف و کفش زنانه جوراب و دستکش و زانو و چاروق بند نیز مورد استفاده قرار داد.

گلیم بافی

سفره کردی

مرسوم ترین هنر عشایر کرد کرمانج خراسان شمالی بافتن نوعی گلیم به نام سفره کردی است که راوی قصه زندگی بافنده است. این هنر اصالتش به خراسان شمالی بر می گردد و توسط زنان هنرمند کرد عشایر بافته می شود که جایگاهش اغلب شیروان، فاروج، اسفراین، بجنورد و مانه است.

اندازه ی سفره کردی متفاوت است و طرح های بسیار زیبا و خلاقانه که در واقع بیانگر اعتقادات این منطقه است بر روی آن نقش می بندد. جنس سفره کردی از پشم است.

طرح و نقش های متنوع و متعدد بر گرفته از نقش های ذهنی و خیالی، حیوانی، گیاهی و اشکال هندسی، دایره، مثلث و مربع می باشد.

جاجیم

نوع دیگر زیر انداز که از جنس پشم بوده و به صورت ضخیم بافته میشود و به شکل گلیم یا پلاس که دارای طرح های راه راه و رنگی است جاجیم نام دارد. جاجیم در طرح و رنگ های مختلف بافته می شود و هنرمندان زیادی اعم از زنان و مردان خراسانی در این حوزه مشغول فعالیت هستند. چنانچه گذری به این منطقه داشتید پیشنهاد می کنیم از این دست بافته های بسیار زیبا که رنگین کمانی از رنگ ها به شمار میرود به عنوان سوغاتی برای عزیزانتان خریداری کنید.

فرش و قالیچه ترکمنی

فرش ترکمن توسط بانوان هنرمند ترکمن خراسان شمالی بافته می شود که در منطقه مرزی ترکمن نشین “جرگلان” بجنورد و شهرستان مانه و سلمقان مرسوم است که طرح ها و نقش های بی نظیر آن دل هر بیننده ای را می رباید.

بیشتر طرح و نقش فرش ترکمن الهام گرفته از اشکال هندسی و شکستگی خطوط است که مختص مردم کوچ نشین است که به صورت ذهنی در انواع نقش های یموتی، آغال، چهار قاب، ترکمن، غزال گز و قاشقی بافته میشود.

پشتی های ترکمن نیز توسط زنان هنرمند ترکمن بافته می شود که متشکل از دو بخش قسمت پرزدار و پلاس است. پشتی ترکمنی مشابه قالیچه است و در آن از رنگهای طلایی، قزل، قره و آق استفاده میشود و نقوش بکار رفته در آن به نام قره نقش و گلچه معروف است.

فرش دو روی ترکمن

از خاص ترین فرش هایی که توسط بانوان ترکمن بافته میشود و در انحصار دستان توانمند آنهاست فرش دو روی تمام ابریشم دویدوخ است که در روستای دویدوخ بافته میشود این فرش در سراسر دنیا شناخته شده است و توریستهای بسیاری برای خرید این فرش به کشورمان مسافرت می کنند.

این فرش از جهت تکنیک، ترکیب بندی و رنگ، نقش و طرح در نوع خود بی نظیر است و به صورت دو طرفه بافته می شود که هر طرف آن دارای نقش و طرح متفاوت است و به خاطر کیفیت عالی دارای طرفداران زیادی در داخل و خارج از کشور است.

فرش بافی

چوخه بافی

نوعی تن پوش که جنس آن از پشم می باشد چوخه نام دارد. تن پوش کاربرد هایی مثل لباس کشتی، جلیقه چوپانی، پا تابه، کت و شلوار و… دارد. جالب است بدانید به خاطر اینکه آب و هوای این منطقه سرد می باشد مردان از چوخه به عنوان یک لباس گرم هم مخصوصاً در فصل در زمستان استفاده می نمایند.

همانطور که پیش از این اشاره شد در مبارزه کشتی نیز از این لباس استفاده می‌شود چرا که پارچه آن در برابر کشش بسیار مقاوم و با دوام است و مهمتر از همه یکی از قوانین کشتی محلی این است که از این لباس در آن استفاده شود به همین دلیل اسم این مبارزه را کشتی با چوخه نامیده اند. اسفراین و شیروان از آن دسته شهرهایی به شمار می رود که در تولید این لباس فعالیت چشمگیری دارند.

کلاه کرکی

از معروف ترین صنایع دستی خراسان شمالی می توان به کلاه کرکی اشاره کرد که شهرت جهانی به خود گرفته و در یونسکو به ثبت رسیده است. جنس این کلاه از کرک می باشد و به خاطر اینکه که از گوش محافظت می کند در اصطلاح محلی معروف به کلاه گوشی میباشد. در فصول سرد سال از این کلاه ها استفاده می کنند اما دیده شده است که در بعضی از مناطق خراسان شمالی در تمام فصول کاربرد دارد.

پشم شتر و بز از جمله مهمترین مواد اولیه این کلاه به شمار می رود. جالب است بدانید که این محصول کاملاً دستی و بدون دخالت هیچ ماشین و دستگاهی و با استفاده از 5 میل چوبی بافته می شود. رنگ هایی که در این کلاه استفاده می شود رنگ های طبیعی پشم و کرک خود حیوان می باشد.

چاروق دوزی

چاروق دوزی یک نوع کفش یا پای‌افزار است که از پوست درست شده و با ریسمان های محکم و بلند به پا بسته میشود. این پای‌افزار یا کفش سالیان سال در استان خراسان شمالی مورد استفاده قرار می گرفت. چاروق از کفش های سنتی ساکنان شمال شرقی مخصوصا بجنورد بوده است.

چادر شب

در روستای روئین چادرشب هنری ١5٠ ساله به شمار می رود. چادر شب بافی از صنایع دستی و سنتی خراسان شمالی است نوعی پارچه محلی زیبا با رنگ های متنوع که زنان محلی به عنوان کمر پیچ از آن استفاده می کنند و امروزه نیز اهالی روستای اسفراین در استان خراسان شمالی به بافت آن مشغولند.

چادر شب با الیاف ابریشمی و با رنگ های شاد و گرم در ابعاد ٢×٢ با طرح های هندسی چهار خانه و اغلب با رنگ زمینه قرمز بافته میشود. چادر شب بیشتر از شش تخته با نقش های ذهنی یعنی بدون استفاده از نقشه در رنگ های متعدد توسط بانوان هنرمند بافته میشود.

چادر شب بافی در واقع نمایشی از فرهنگ و هنر و ذوق و قریحه ی اهالی این استان است. زمان های قدیم از ابریشم بافته میشد ولی امروزه از پنبه نیز بافته میشود.

چادر شب بافی

ابریشم بافی

میتوان ابریشم را به دلیل خصوصیات برجسته اش همچون ظرافت، شفافیت، نرمی و استحکامش از گرانترین الیاف نساجی دانست. روش بافت آن همانند پارچه بافی سنتی است و برای دوخت لباس، روسری، لبه یقه، دستمال پیش سینه، سر آستین و لباس های فاخر محلی بکار می رود. ابرشم بافی بیشتر در منطقه راز و جرگلان بجنورد متداول بوده است. طرح های بکار رفته در آن بیشتر هندسی و برجسته است ابریشم بیشتر در گرمه، بجنورد و اسفراین تولید میشود.

نمدمالی

نمد مالی، از در هم آمیختن پشم و کرک و ورز دادن در شرایط فنی مناسب ایجاد می شود. این صنعت بیشتر در منطقه راز و جرگلان رایج است و رنگ های به کار رفته بیشتر قهوه ای و کرم می باشد و زمینه خود رنگ است نگاره های آن نیز بیشتر قرمز رنگ است.

طرح و نقش های استفاده شده در نمد اغلب موتیف های هندسی و حرکات حلزونی می باشد. از نمد در تهیه ی پالتو، زیرانداز و کلاه استفاده میشود.

رو دوزی های سنتی

به هنر آراستن پارچه های ساده و بی طرح با کمک نخ های رنگارنگ و قلاب و سوزن، رو دوزی می گویند. هنرمندان به کمک دوخت های ظریف که بر روی پارچه ها می زنند صبر و شکیبایی را با زیبایی گره زده و ماهرانه به نمایش می گذارند.

رو دوزی از بزرگترین شاخه های هنر های سنتی در خراسان شمالی است که به دلیل تعدد قومیت های ترکمن و کرمانج این هنر دارای جایگاه خاصی می باشد.

از دوخت های مشهور این منطقه میتوان به گلدوزی روی چارق، ملیله دوزی و منگوله بافی، گلدوزی روی پوستین، یراق دوزی، ابریشم دوزی، زنجیره دوزی، دوخت های کردی، زری دوزی، سنبله دوزی و نوار دوزی را نام برد.

زیور آلات سنتی

زیورآلات در واقع مکمل لباس های محلی یک منطقه محسوب میشوند و آداب و فرهنگ و سنت یک منطقه را در خود تعریف می کنند و اغلب در مراسمات عروسی و جشن ها استفاده می شوند. هنرمندان ترکمن خراسان شمالی با بکاربردن موادی همچون نقره، قلع، طلا، یشم، عقیق مهره ها و نگین های شیشه ای رنگی با وسایلی مانند چکش، سمباده، سندان، انبردست، سوهان، سیم چین و مته با ذوق و تبحر خاصی به خلق آثار نفیسی که درون مایه ی فرهنگ بومیشان است می پردازند.

آلات موسیقی قوشمه و دوتار

موسیقی همیشه یکی از پایه های اساسی مراسمات و شادی ها و جشن ها بوده است و در فرهنگ بومی دارای مقام و جایگاه با ارزشی است و هنرمندان با استعدادی توانسته اند با ساخت سازهای سنتی جایگاه خاصی برای این هنر ایجاد کنند.

دوتار، سه تار، دهل و سرنا، کمانچه و قشمه از سازهای مرسوم در خراسان شمالی می باشد.

از سازهای اصیل این استان ساز قشمه است که از جنس چوب ساخته شده و دارای هفت بند در بالا و یک بند در زیر است.

این سازها بیشتر از جنس چوب های توت، افرا، گردو و سنجد ساخته شده و در ساخت ملزومات آن از موادی چون شاخ قوچ و استخوان نیز استفاده میشود.

[/dt_sc_tab]

[/dt_sc_tabs_horizontal]

[dt_sc_tabs_vertical]