مقدمه طرح
با عنایت به این که خدمات آموزش به پرونده های حمایتی خانواده ها ارایه میگردد و پرونده های حمایت هم در یک پروسه چندین ساله ، پروژه ها و فرایندهای مختلفی را طی میکنند، و از طرفی چند نوع از این پروژه ها هم مربوط به خدمات آموزشی میباشد که توسط معاونتهای مختلف از جمله حمایت و فرهنگی و اشتغال و خودکفایی و به شکلهای مختلف در قالب مهارتهای زندگی و تحصیلی و َشغلی ارایه میگردد، لذا از انجاکه در پروسه های آموزشی باید موضوع توانمندسازی ملاک عمل قرار گیرد و توانمندسازی زمانی میتواند تحقق یابد که آموزشها دارای روند سیستمی باشند و بتوان اثر بخشی محتواهای ارایه شده را مورد ارزیابی قرارداد و پروسه اثر بخشی زمانی میتواند دارای معنی باشد که فرایند آموزش دارای ابتدا و انتهای مشخص باشد که متاسفانه تاکنون در هیچکدام از خدمات آموزشی ارایه شده در تمام واحدهای سازمانی این فرایندسازی انجام نشده و در نتیجه هیچ کدام از اموزشهای ارایه شده نه تنها نتوانسته اند جامعه هدف را به سمت توانمندسازی سوق دهند بلکه متاسفانه در اکثر موارد محتواهای ارایه شده توسط واحدهای مختلف بجای هم راستا بودن دقیقا در مقابل هم قرار گرفته و علاوه بر هدر رفت هزینه های کلان از بیت المال ، با ایجاد و تقویت حس و باور ناکارآمدی آموزشها در امداد مانع و سدراه آموزشهای مفید و موثر نیز شده اند.
بر اساس آسیب شناسی که از شیوه برگزاری دورههای آموزشی امداد چه به صورت انفرادی و چه به صورت مشارکتی با سازمانها و ارگانهای دیگری انجام شده، این نکته خیلی پر واضح و مشخص و عیان میباشد که آموزش امداد برای خانوادههای تحت پوشش خود به این شکل هرگز مثمر ثمر و مفید به فایده نبوده و نخواهد بود. چرا که در این شکل فقط یک بعد از نیازهای فرد تازه اون هم اگر به درستی اجرا بشود میتواند پاسخ داده بشود، در حالی که هدف از این آموزشها به خانواده های تحت پوشش، کمک به توسعه مهارتهای فردی، زندگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی این خانوادهها میباشدکه قطعاً این روش هرگز پاسخگو نبوده و نخواهد بود لذا بر اساس پیشنهادات و مذاکراتی که فی مابین انجام شد،
چون هدف از این پروژه ایجاد شبکه فعال اجتماعی بوده از دوستان و کارشناسان خبرهای دعوت به عمل آمد که به عنوان مربی و متخصص و منتور و کوچ در کنار علاقمندان قرار گرفته و نسبت به توانمندسازی و راهنمایی اون دوستان کمک نمایند. این فرصت میتوانست بهترین فرصت برای انتقال تجربه فعالین و کارشناسان امر به دوستان علاقمند گردیده و پل ارتباطی جهت شروع به فعالیت اجتماعی آنها شکل بگیرد. (که متاسفانه با عدم استقبال مسئولان سازمانی مواجه شده و پروژه کوچ و منتورینگ خدمات طراحی شده در همان مرحله متوقف گردید)
پیشنهاد میشود بدلیل دایمی و بلند مدت بودن خدمات به مددجویان در تمام حوزه ها از تجربیات مجامع پیشرفته و کشورهای توسعه یافته نیز استفاده نموده و از همان ابتدا و یا از هر مرحله ای که اراده به بهبود خدمات ایجاد میگردد نسبت به استعدادیابی و استخراج نیازها و تواناییهای مددجویان اقدام نموده و بر اساس مدلهای توانمندسازی و توسعه تاب آوری اقدام به ارایه خدمات آموزشی نموده و بر اساس نقشه راه توانمندسازی که برای مددجویان تعیین میگردد بصورت تکه های پازل که هرکدام میتواند توسط واحدهای مختلف ارایه گردد اقدام به تکمیل تابلو و شناسنامه مهارت فرد و گروه و جامعه نموده و بدینوسیله ضمن مشارکت و هماهنگی تمام واحدها در این امر ًبا ترک موازی کاری موجب هم افزایی و در نهایت رضایتمندی مخاطب شده و با کمترین هزینه و در کوتاهترین زمات و بیشترین اثر بخشی به هدف رسید.
این شرکت با مشارکت مرکز خیریه نوآوران همای سعادت و فعال در حوزه توانمندسازی خانواده های تحت پوشش، پروژه آموزشی با رویکرد توانمندسازی و شبکه سازی دختران طرح یاس و دانش آموزان و دانشجویان خانوادههای تحت پوشش امداد را استارت زد. بر اساس برنامهریزی پیشنهادی مقرر شد که به هر گروه به صورت یک پروژه حداقل یک ماهه و هر هفته یک روزه در محلی که امکانات مکفی از نظر آموزشی رفاهی دارد، خدمات ترکیبی اعم از مشاوره و آموزشهای مهارتی در حوزههای فردی شغلی و اجتماعی ارائه شده و تلاش شود در محیطی صمیمی و دوستانه و اما کاملاً علمی و تخصصی به ایجاد شبکههای اجتماعی حوزههای علاقهمندی حاضرین اقدام گردد.
پیشنهاد
از آنجا که امر آموزش یک امر مادام العمر میباشد و هر فردی در هر جایگاهی که باشد نیازمند آموزش و کسب اطلاعات مورد نیاز خودش میباشد و بر حسب نیاز و علایق خود در حوزه فردی و اجتماعی و زندگی و تحصلی و شغلی همیشه بدنبال یادگیری میباشد بنابر این برای ایجاد و تقویت این روحیه در قشر مورد حمایت امداد لازم است اقداماتی انجام داد تا مخاطبان در کمترین زمان و هزینه به نیازهای خود برسند و در این راستا ایجاد آزمایشگاه انسانی و کلینیک توانمند سازی بسیار ضروری است تا سازمان بتواند نیازهای واقعی فرد را بدرستی تشخیص داده و اقدامات لازمه را به بهترین روش ممکن انجام دهد.
معرفی طرح:
این کنسرسیوم که با سابقه ای بیش از دو دهه در چارچوب فلسفه ی وجودی و ماموریت خود به عنوان یکی از موسسات اثر گذار در عرصه آموزشهای کوتاه مدت و بلند مدت مرتبط با کسب و کار توانسته است با استعدادیابی و برگزاری دوره های تخصصی و مهارت آموزی موجبات اشتغال و ارتقای شغلی تعداد زیادی از فراگیران را فراهم نماید, با افتخار در راستای بسط و توسعه فعالیت های آموزشی و پژوهشی با آن سازمان محترم ایده”ایجاد آزمایشگاه انسانی و کلینیک توانمندسازی” را پیشنهاد و با ایجاد کلینیک و مرکز رشد و کارآفرینی، از فعالیتهای کارآفرینی فرهنگی، اجتماعی و کسب و کارهای خانواده های تحت پوشش بشرح ذیل الذکر، حمایت نمود:
در اولین روز پروژه انجام شده، خدمات با سین برنامه های تنظیمی ارائه گردید.
• از ساعت ۹ صبح،
جلسه اول پروژه با دوره آموزشی رفتارشناسی، استعدادیابی و شناخت ظرفیتها در راستای توسعه مهارتهای فردی حاضرین شروع شد و ضمن ارائه مطالب تخصصی، با ترکیبی از پخش فیلمهای کوتاه آموزشی موضوعی و به چالش کشیدن و درگیری نمودن افکار حاضران با موضوع مورد بحث، نسبت به ایجاد انگیزه تامل و پرسشگری و چالش کشیدن نیازهای حاضرین نیز اقدام گردیده و مقدمات تشکیل تیمهای کاری کوچک زده شد .
که در اولین جلسه با انتخاب ۴ نفر از مناطق مختلف سازمان و انجام مصاحبات تصویری، نسبت به شناسایی و به چالش کشیدن تفکر و فن بیان و اظهار وجود حاضران پروژه اقدام و مقرر گردید، در پایان دورههای آموزشی از همان دوستان مجدداً مصاحبات تصویری انجام شده و نسبت به اثربخشی و ایجاد تغییر رفتار در مخاطبان مذکور، مستندسازی و نظرسنجی و نظرخواهی و نمونه برداری و الگوسازی گردد.
(که متاسفانه با عدم استقبال مسئولین سازمان این قضیه اتفاق نیفتاده و در همان جلسه اول مختومه اعلام گردید)
در اولین روز پروژه انجام شده، خدمات با سین برنامه های تنظیمی ارائه گردید.
۳٫ ایجاد ایدههای تجاری پایدار :
• از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۱ برنامه پذیرایی همراه با ایجاد گروههای دورهمی ادامه پیدا کرد. • از ساعت ۱۱ دوره آموزشی امداد و کمک های اولیه با مشارکت سازمان حلال احمر شروع شده و تا ساعت ۱۲ ادامه پیدا کرد. • جلسه سوم پروژه که از ساعت ۱۳ استارت خورد، با انتخاب ۴ نفر از علاقمندان حاضر در جلسه جهت تشکیل تیم اجرایی مدیریت خدمات پروژه مذکور پیگیری گردید که در چهار حوزه و از بین علاقهمندان ۳ نفرا برای مجریگری برنامه، تصویربرداری رویدادها، مستندسازی فعالیتهای انجام شده و فردی هم جهت ایجاد هماهنگی بین این سه فرد انتخاب و نسبت به انجام شیوه ارائه خدمات توضیحاتی داده و مقرر شد که این مسئولیت را قبول نموده و اولین پروژه اجرایی تیمی خود را شروع نمایند که میتوانست نقطه آغازینی برای به چالش کشیدن این دوستان و شروع به ورود به اجتماع و ایجاد مدلی کاری جهت ارائه و بهرهبرداری در سایر حوزهها نیز مفید گردد. (که متاسفانه با ممانعت و پیشگیری مسئولان حاضر در جلسه و رده بالای سازمان بایکوت و معلق گردید)
۴٫ حمایت و پشتیبانی مداوم :
• چون هدف از این پروژه ایجاد شبکه فعال اجتماعی بوده از دوستان و کارشناسان خبرهای دعوت به عمل آمده بود که به عنوان مربی و متخصص و منتور و کوچ در کنار علاقمندان قرار داده شده و نسبت به توانمندسازی و راهنمایی اون دوستان کمک نمایند و این فرصت میتوانست بهترین فرصت برای انتقال تجربه فعالین و کارشناسان امر به دوستان علاقمند گردیده و پل ارتباطی جهت شروع به فعالیت اجتماعی آنها شکل بگیرد.
(که متاسفانه با عدم استقبال مسئولان سازمانی مواجه شده و پروژه کوچ و منتورینگ خدمات طراحی شده در همان مرحله متوقف گردید)
در دومین روز پروژه انجام شده، خدمات بدون سین برنامه های تنظیمی ارائه گردید.
چبا اعمال نظر و دخالت در امور و اعمال سلیقه مسئولان سازمانی در اولین روز، پروژهها و فرایند طراحی شده با اختلال روبرو شده بود روز دوم به صورت عادی بدون تشکیل تیمهای کاری و اجرایی شروع و به صورت کلیشهای ادامه یافت که شاید در ایجاد اثرات ذهنی و تغییرات رفتاری در دوستان حاضر در جلسه نتوانسته باشد به اندازه روز اول مفید به فایده گردد که در آن خصوص گزارشات مستندات مکفی وجود ندارد.
به دلیل مخالفت مسئولین اداره با اقدامات و شکل ارایه خدمات جلسات روز اول، برگزار ی اجرای جلسه دوم به دوستان واگذار گردید و با این تفکر که احتمالاً برنامه سازنده و مفیدی داشته باشند و ما نیز بتوانیم با ترکیب تجربیات آنها بهرهوری خدمات ارائه شده را بالا ببریم، متاسفانه این قضیه اتفاق نیفتاده و آن روز فقط با رویکرد ارائه موضوعات آموزشی دوام پیدا کرد
از آنجاکه تجربه نشان داده صرف آموزش محض هرگز نتوانسته است فردی را به مقصد و هدف مطلوب برساند و این آموزشها زمانی مفید بودهاند که فرد بتواند در محیطهای واقعی با به کارگیری مطالب آموزشی به مهارت برسد، بنابراین پیشنهاد میشود بستری فراهم گردد که دوستان بتوانند در این دورهها در مواردی که اعلام علاقمندی نمودهاند به صورت کارورزی فعالیتهای کسب تجربه خود را آغاز نموده و سازمان با کمک هزینههای ارائه شده به این خصوص مشکلات مالی و ایجاد انگیزه را برای دوستان تقویت نماید.
همچنین پیشنهاد میشود گروه کاری پشتیبانی در حوزههای مختلف از بین علاقمندان و سازمانها و تشکلهای فعال اجتماعی اقتصادی تشکیل گردد تا با همراهی و کوچ دوستان علاقمند در کنار اونها قرار گرفته و تا رسیدن آنها به مقاصد تعیین شده در کنارشان باشند
روز سوم پروژه:
ساعت ۹ آغاز و اولین جلسه با ارائه مطالب آموزشی توسط دوستان سازمان هلال احمر شروع و بر اساس برنامه خدمات تنظیمی از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۱ از دوستان پذیر راهی به عمل آمد و راس ساعت ۱۱ مطالب مرتبط با موضوع توانمندسازی و شبکه سازی دوستان ارائه گردید که در این مدت که تا ساعت ۱۴ به طول انجامید با پخش کلیپهای کوتاه آموزشی و توضیح شکل انجام کارها در راستای توسعه مهارتهای فردی و زندگی و اجتماعی با توجه و استعدادها و علایق اشخاص نسبت به معرفی تعدادی از مشاغل مرتبط با جامعه هدف و همچنین دعوت و درگیری نمودن تعدادی از دوستان که در حوزه اشتغال مشغول فعالیتهای مفیدی بودند خواسته شد تا در صحنه ضمن معرفی خود به حاضرین، تجربیات مفیدی که در راستای فعالیتهای اجتماعی اقتصادی و اشتغال داشتهاند را نیز با دوستان به تبادل و اشتراک بگذارند که تعدادی از دوستان با فعالیتهای اینها آشنا شده و ضمن همراهی با اینها که کمکی مفید نسبت به تقویت انگیزهها و توسعه بازار خدماتشان گردید باعث شد تا بقیه دوستان نیز با انواع مشاغل به خصوص مشاغلی که توسط همنوعان خودشون در نزدیکترین محلات زندگیشان اتفاق افتاده آشنا شده و نسبت به ایجاد فعالیت و تشکیل گروههای کاری و اجتماعی انگیزههای اولیه را کسب و تصمیمات اجرایی را بگیرند که در نهایت منجر شد یک تیم اجرایی با عنوان اولین مرکز کارآفرینی یا گروه کارآفرینی اجتماعی تشکیل گردیده و جهت ارائه خدماتی در حوزههای تخصصی دوستان مانند آموزش و مشاوره و سایر موارد دیگر فعالیت نماید که بدون هزینه و فقط با تشویق و حمایت از پایداری گروه تشکیل شده بود.
در مورد به کارگیری و بهرهمندی توانایی تعدادی از دوستان که با توجه به رشته تحصیلی و فعالیتهای اجتماعی فردی دارای تجربیات مفید و علاقمندی جهت ارائه به شکل آموزش نیز بودند اطلاع رسانی و برای برگزاری دورههای آموزشی که توسط خودشان تشکیل انجام میشد فراخوان داده و ثبت نام و عضویت گرفته شد که مورد استقبال دوستان هم واقع گردید و در نهایت نسبت به نیازسنجی علاقمندی دوستان حاضر جهت شرکت در سایر دورههای آموزشی که مشتاق به حضور و کسب مهارت در آن حوزه بودن نیز اطلاع رسانی و ثبت نام و گروه بندی انجام شد که نتایج وجود میباشد
نکته بسیار مهم و جالب و قابل تامل این پروژه این بود که ما بر اساس برنامهریزی که انجام شده بود همان روز اول نسبت به استعدادیابی دوستان به صورت الکترونیکی و مکانیزه اقدام نموده و به صورت ناخودآگاه گروههای کوچک اجتماعی را تشکیل و به دوستان مشاورههایی ارائه دادیم که مورد استقبال و رغبت و همکاری در پروژههای مشترک آتی را رقم زد که متاسفانه به ادامه فرایند مخالفت و ممانعت بعمل آمد.
این تجربه نشان داد که اگر مسئولان سازمان آن چیزی که خودشان به زبان میآورند اعتقاد به باور قلبی داشته باشند میتوانند با کمترین هزینه و با اعمال کمی حمایت سازمانی حتی به شکل معنوی و اجتماعی از گروههای کوچک، فعالیتهای اجتماعی دوستان را درگیر و با همراهی و مساعدت در انجام خدمات و کسب تجربیات به آنها کمک نموده و به این طریق هم به اهداف سازمانی که کمک به استقلال و خودکفایی خانوادههای تحت پوشش و کاهش بار مالی هزینههای متحمل به سازمان است کمک خواهد نمود و هم میتواند نکته آغازین بسیار خوبی برای علاقمندانی که قصد دارند با ورود به فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی در توسعه فردی و اجتماعی اقتصادی خودشان قدمهایی را بردارند،
لذا پیشنهاد میشود که سازمان اولاً تا آنجا که میتواند در ورود مستقیم به ارائه خدمات به علاقهمندان کمرنگتر عمل نموده و اجازه بدهد فعالین اجتماعی بتوانند با متقاضیان و علاقمندان ارتباط و تعاملات مستقیم و سازنده و سالمی تشکیل دهند و بدون واسطه تجربیات مفید و ارزندهای را که با صرف هزینههای بسیار گزاف و کلان در بطن جامعه به دست آوردهاند به این دوستان منتقل نمودند و پلههای توسعه و پیشرفت آنها را تسریع نمایند و از طرفی با هماهنگ شدن برنامههای پیشنهادی تشکلها و حمایت از خروجی نیازسنجی و امکان سنجی و تشکیل تیمهای خدمات از فعالیتهای اجتماعی دوستان حمایت نمایند تا گروههای کوچک تشکیل شده با ناامیدی و یاس به کار خود پایان ندهند
روز چهارم پروژه:
پرسش و پاسخ به نیازها
جمع بندی و رغبت سنجی
استعدادیابی برا اساس میل و رغبت
شایستگی های حرفه:
منظور از شایستگی های حرفه: مجموعه دانش، مهارت و توانمندی های عمومی و تخصصی است که بیشترین نقش را در فرایند آموزش و مدیریت عملکرد ایفا می نماید این مجموعه شایستگی ها با شرکت افراد در برنامه های آموزشی اثربخش بهبود می یابد .این قسمت یکی از مبانی مهم نیازسنجی آموزشی و ارزیابی عملکرد تلقی می گردد.
شایستگیهای ویژگیهای فردی و شخصیتی
۱. تفکر سیستمی ۲. سازگاری ۳. نتیجه گرایی ۴. هوش عاطفی ۵. رازداری ۶. سخت کوشی و …
شایستگیهای دانش و مهارت آزادکاری
· دانش و مهارت های تخصصی ساده
دانش و مهارت های تخصصی پیچیده
شایستگیهای عمومی شغلی
۱. ارتباطات مؤثر ۲. تصمیمگیری ۳.کارتیمی ۴. توسعه دیگران ۵.برنامهریزی ۶. فن بیان و …
شایستگیهای نرم افزارهای مرتبط شغلی
· توانایی کار با نرم افزارهای مرتبط
تسلط به نرم افزارهای مرتبط شغلی
شایستگیهای دانش و مهارت شغلی
· دانش و مهارت های تخصصی ساده
دانش و مهارت های تخصصی پیچیده
شایستگیهای زبان خارجی
· مکالمه ، درک مطلب و خواندن ابتدایی
مکالمه ، درک مطلب و خواندن در حد پیشرفته
آموزشهای مقدماتی: دوره های آموزشی مقدماتی و برنامه های ترویجی و ترغیبی (برگزاری همایشها، رویدادها، کارگاهها و … )
هدف از این آموزشها توسعه فرهنگ کار و تلاش و همچنین ایجاد روحیه نشاط و کارآفرینی و امید به آینده در جوانان مورد حمایت و ترغیب ایشان به مشارکت در این امر بوده و
در قالب آموزشهایی نظیر: انتخاب مسیر شغلی، تهیه طرح توجیه فنی و اقتصادی، آشنایی با قوانین کار، مدیریت مالی، تبلیغات، بازاریابی، فروش محصولات و خدمات، ملاحظات تامین مواد اولیه،مدیریت منابع انسانی، فنون مذاکره، تعامل با مشتریان .و …
برگزاری دوره های ترویجی – آموزش در قالب همایش، رویداد، کارگاه آموزشی و … با حضور اساتید کارآفرینی، اساتید حوزه و دانشگاه، مشاورین خبره و دعوت از کارآفرینان موفق
اعطای کمک هزینه مهارت آموزی برای مدت۶ ماه که بواسطه اشتغال قادر به صرف وقت برای شرکت در دوره های آموزشی نمیباشند