برنامه ریزی معکوس

برنامه ریزی معکوس

با زیاد شدن کارها و وظیفه ها به نظر می رسد تنها برنامه ریزی باشد که به افزایش کنترل روی کارها و مسئولیت ها ختم می شود. به همین ترتیب می توانید برای رسیدن به اهداف خود با برنامه ریزی صحیح و اصولی بهره وری را افزایش دهید. اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که وقت کافی برای انجام کارهای خود ندارید یا لیست کارها هر روز طولانی تر می شود و نمی دانید از کجا شروع کنید ، مقاله برنامه ریزی معکوس برایتان مفید و کاربردی خواهد بود.

آنچه در این مقاله می خوانید
۱) برنامه ریزی معکوس یعنی چه ؟
۲) تفاوت برنامه ریزی معکوس با سایر روش ها
۳) کارکرد برنامه ریزی معکوس در جهت دستیابی به اهداف
۴) برنامه ریزی معکوس چگونه انجام می گردد؟
۵) چک لیست برتر بهترین پلنر برنامه ریزی
۶) سوالات متداول درمورد برنامه ریزی معکوس
۷) سخن پایانی درمورد برنامه ریزی معکوس

برنامه ریزی معکوس یعنی چه ؟

بیشتر ما موقع برنامه‌ریزی، معمولا برنامه‌ی خود را از اول شروع می‌کنیم و به سمت پایان برنامه می‌رویم؛ یعنی اینکه ابتدا باید چه کنیم، بعد چه؟ بعد از آن چه؟ و الی آخر و اینکه هر گامی تا چه تاریخی باید تکمیل شود؟ این شکل معمولِ تعیین اهداف شخصی است که خیلی هم خوب کار می‌کند و وقتی با قوانین طلاییِ تعیین هدف ترکیب شود، تبدیل به فرمولی انگیزه‌بخش خواهد شد که کمک می‌کند با تمام قوا به پیش بروید. اما روش ساده‌ و کمتر استفاده شده‌ی دیگری هم برای تعیین هدف وجود دارد که می‌تواند به همین اندازه قدرتمند باشد.

نام این روش برنامه‌ریزی معکوس، هدف گذاری معکوس یا طراحی معکوس است و اغلب اوقات در حیطه‌ی برنامه ریزی تحصیلی و آموزش استفاده می‌شود. ایده‌ی اصلی این است که با هدف نهایی‌تان شروع کنید و بعد به صورت معکوس از آنجا به سمت توسعه‌ی برنامه‌ی خود حرکت کنید. با شروع از آخر و حرکت به سمت اول برنامه، می‌توانید خودتان را از نظر ذهنی برای موفقیت آماده کنید، گام‌های خاصی را که باید بردارید؛ مشخص کنید و تعیین کنید که دقیقا باید در کجای برنامه‌، پرانرژی یا خلاق باشید تا بتوانید به نتایج مطلوب دست پیدا کنید.

برنامه ریزی معکوس یعنی چه

این روش خیلی شبیه یک ارائه‌ی خوب است؛ در ارائه‌ی خوب، شخص ارائه‌دهنده همان ابتدا می‌گوید که قرار است به کجا برسد. بنابراین همین‌طور که جلسه پیش می‌رود، شما می‌توانید مفاهیم را به شکلی آسان‌تر دنبال کرده و درباره‌ی آنچه گفته می‌شود تفکر انتقادی داشته باشید. اگر قرار باشد نکات اصلی بحث را تشخیص دهید، انرژی مورد نیاز خود را برای دنبال کردن ارائه از دست خواهید داد.

برای مثال، چنانچه قصد نوشتن یک مقاله را داشته باشیم، با استفاده از روش برنامه ریزی معکوس به جای تمرکز بر مرحله ابتدایی و آغازین، به تاریخ تحویل مقاله توجه نموده و آخرین اقدامی که برای انجام کار احتیاج است را شناسایی می کنیم. به همین دلیل، احتیاج است تا به سوالاتی مانند این موارد پاسخ دهیم:

  • از چقدر پیش از ددلاین باید آغاز به کار کرد؟
  • چه زمانی اولین پیش نویس باید آماده باشد؟
  • چه زمانی مرحله تحقیق باید کامل گردد؟

در واقع، استفاده از روش برنامه ریزی معکوس تصویری واضح از میزان کار لازم برای انجام در هر یک از مراحل و همچنین نحوه انجام آن ها را ارائه می دهد که بدین ترتیب می توان بعضی کارهای غیرضروری را برای رسیدن به هدف نهایی را شناسایی نموده و از انجام آن ها خودداری کرد.

ددلاین برنامه ریزی

تفاوت برنامه ریزی معکوس با سایر روش ها

یکی از روش های جالب ، برنامه ریزی معکوس می باشد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است اما با توجه به بررسی های اخیر مزایایی نسبت به روش های سنتی برنامه ریزی دارد. ایده اصلی در این روش شروع نوشتن برنامه از هدف نهایی و توسعه برنامه به صورت معکوس از نهایی به اول می باشد. در این روش دید نسبتا بازتر و کلی تری از پروژه و اهداف خود داریم و برخی از موانعی که در حالت معمول آشکار نیستند، پیدا می شوند.

کارکرد برنامه ریزی معکوس در جهت دستیابی به اهداف

نتایج مطالعات حاکی از آن هستند که به طور کلی برنامه ریزی می تواند منجر به افزایش کنترل بر روی کار های مورد نظر جهت دستیابی به اهداف شده و در این راستا بهره وری را افزایش دهد. اما نکته اصلی در این مورد چگونگی برنامه ریزی است که از اهمیت بالایی برخوردار است. محققان دانشگاه Iowa و Peking، تحقیقاتی به منظور سنجش تاثیر برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف روی ۳۰۰ دانشجوی این دو دانشگاه انجام دادند که هر یک از دانشجویان نیز اهدافی همچون آمادگی برای امتحانات سرانجام ترم و یا آمادگی برای یک مصاحبه شغلی داشتند.

کارکرد برنامه ریزی معکوس در جهت دستیابی به اهداف

تحقیقات روی سنجش میزان اثربخشی دو روش برنامه ریزی پیشرو و برنامه ریزی معکوس انجام شد. در نهایت، نتایج تحقیقات حاکی از آن بود که هنگامی که دانش آموزان روش برنامه ریزی معکوس را به کار می گیرند، انگیزه و امید بیشتری برای رسیدن به هدف داشته و فشار و استرس کمتری را متحمل می شوند. همچنین میزان پیروزیت دانشجویانی که از این روش استفاده نموده بودند در مقایسه با سایر دانشجویان بسیار قابل توجه بود. در واقع، برنامه ریزی معکوس نه تنها باعث افزایش انگیزه دانشجویان شده بلکه نتایج مورد انتظار را با بهبود نمراتشان تغییر داده بود.

با این حال، به نظر نمی رسد که صرفاً برنامه ریزی در میزان پیروزی دانشجویان موثر بوده باشد چرا که هر دو روش برنامه ریزی تا حدودی مشابه اند؛ بنابراین می توان گفت که نکته حائز اهمیت، روند انجام کارها در برنامه ریزی معکوس است که موجب افزایش انگیزه و امید به دستیابی به اهداف مورد نظر دانشجویان می گردد. به طور کلی، تمرکز بر هدف نهایی در روش برنامه ریزی معکوس موجب می گردد تا شرایطی را تصور کنیم که در صورت دستیابی به هدف مورد نظر اتفاق می افتد.

در این حالت است که می توانیم مراحل لازم جهت رسیدن به هدف را شناسایی نموده و آن ها را انجام دهیم. یکی از دیگر از مزیت های این نوع از برنامه ریزی نسبت به برنامه ریزی پیشرو این است که به تمرکز روی نتایج مثبت یاری می نماید. در واقع، زمانی که به صورت معکوس برنامه ریزی می کنیم، می توانیم در خصوص تمامی موانع احتمالی در راستا رسیدن به هدف فکر نموده و راهی برای مواجهه با آن ها بیابیم.

ددلاین برنامه ریزی

برنامه ریزی معکوس چگونه انجام می گردد؟

همان طور که اشاره شد، با به کارگیری روش برنامه ریزی معکوس می توان به اهداف مورد نظر خود رسیده و همچنین نتایج مورد انتظار را بهبود بخشید. به همین دلیل، در این قسمت به آنالیز نحوه برنامه ریزی به روش معکوس می پردازیم. فرآیند تنظیم برنامه ای به روش برنامه ر یزی معکوس در مقایسه با روش های رایج برنامه ریزی اندکی متفاوت است چرا که باید از دیدگاه کاملاً متفاوت، هدف گذاری یا پروژه خود را مورد آنالیز قرار دهید، موانع موجود را شناسایی کنید و مراحل مورد احتیاج برای رسیدن به آن را معین کنید.

به همین دلیل، در ادامه قصد داریم تا مراحلی را تشریح کنیم که به منظور تنظیم برنامه ای به روش معکوس مورد استفاده قرار می گیرند.

تعیین هدف نهایی

۱. تعیین هدف نهایی

در این روش باید برنامه ریزی خود را از هدف نهایی شروع کنید؛ اما به یاد داشته باشید که همیشه هدف خود را به صورت کاملا شفاف، واضح و ساده بنویسید و تاریخی برای رسیدن به آن مشخص کنید. برای مثال (تا ۱ اسفند ماه استارت کسب و کار جدید خودم را میزنم)

۲. مشخص کردن مراحل کار

پس از مرحله اول باید مراحل رسیدن به هدف خود را به صورت معکوس بنویسید. این کار باعث کاهش استرس، افزایش اعتماد به نفس و در نتیجه برداشتن گام های موثر تر برای رسیدن به هدف نهایی می شود. شما باید در این مرحله نقاط ضعف و قوت خود را به درستی شناسایی کرده و با یک برنامه ریزی و روش هوشمندانه در مسیر اصلی خود قدم بگذارید. توجه کنید که در این مرحله باید تا حد ممکن واقع بینانه عمل کنید تا یک زمان بندی صحیح و اصولی ایجاد کنید.

برنامه ریزی معکوس

۳. تمرکز روی روند انجام کارها

تا اینجا مراحل برنامه ریزی تفاوت چندانی به جز معکوس بودن با سایر روش ها ندارد؛ بدین ترتیب نمی توانید از این روش همچون معجزه انتظار داشته باشید بلکه پایبندی به گام برداشتن در مسیر، پشتکار و تمرکز روی انجام شدن کارهای مورد نیاز است که شما را به موفقیت نزدیک می کند. پس بیشترین انرژی خود را برای انجام درست و به موقع کارها صرف کنید.

۴. تمرکز روی هدف نهایی و نتیجه

همچنین با برنامه ریزی معکوس شما باید اهمیت بیشتری به هدف نهایی و نتیجه قائل شوید تا مشکلات مسیر کمرنگ تر شوند. امروزه بسیاری از فعالیت های بیهوده اما لذت بخش در لحظه وجود دارند که ممکن است باعث حواس پرتی شوند.

برای مثال نوتیفیکیشن های بسیاری که به صورت روزانه فرستاده می شوند، تبلیغات فراوانی که در سایت ها و شبکه های اجتماعی و غیره وجود دارد، وقتی با مشکلات و استرس مسیر دست و پنجه نرم می کنید جذاب تر به نظر می رسند و ممکن است به عنوان راه فرار مورد استفاده قرار گیرند. اما تمرکز بر روی هدف نهایی باعث می شود گذشتن از لذت های لحظه ای و قبول چالش های مسیر راحت تر شوند.

تمرکز بر روی هدف نهایی باعث می شود گذشتن از لذت های لحظه ای و قبول چالش های مسیر راحت تر شوند

چک لیست برتر بهترین پلنر برنامه ریزی 

همه مواردی که تا اینجای مقاله برنامه ریزی معکوس مطرح شد و راهکار هایی که خدمتتان ارائه شد را میتوانید با دفتر برنامه ریزی چک لیست برتر داشته باشید و بازدهی خودتان را به شدت بالا ببرید و همچنین در وقت خود جهت رسم یا تدوین یک جدول برنامه ریزی صرفه جویی کنید . همچنین با توجه به پویا بودن برنامه روزانه می توانید اولویت بندی کارهای تان را به صورت یک چک لیست روزانه داشته و کارهای روزانه خود را بر اساس اولویت فهرست کرده و آن ها را انجام دهید .

دفتر برنامه ریزی چک لیست برتر پیش از این که یک دفتر باشد، یک آموزش است! یعنی قبل از بخش مربوط به برنامه ریزی روزانه شما، یک بخش مفصل دارد که به طور خاص برنامه ریزی را به صاحبان این دفتر آموزش داده است. علاوه بر این، این دفتر شامل چندین فیلم آموزشی نیز می باشد که اصول حرفه ای برنامه ریزی و مدیریت زمان را توضیح می دهد.

بخش مربوط به برنامه ریزی خود دفتر نیز، مخصوص نوشته کارهای روزانه، شکرگزاری، نوشتن اتفاقات مثبت، یادداشت نکات مهم هر روز می باشد و همراه آن ها، پس از پایان هر هفته یک داستان و یک قانون برای هفته جدید دارد که همه این ها، این دفتر برنامه ریزی حرفه ای را از سایر دفترهای مشابه متمایز می کند.

فکر می کنم اگر واقعاً نیاز به برنامه ریزی حرفه ای دارید، این دفتر می تواند به طور کامل نیاز شما را برطرف سازد. پیشنهاد می کنم حتماً توضیحات این دفتر را در صفحه دفتر برنامه ریزی مشاهده کنید تا به خوبی متوجه ارزش و اهمیت بالای آن شوید.

بهترین دفتر برنامه ریزی

سوالات متداول درمورد برنامه ریزی معکوس

۱٫ برنامه ریزی معکوس یعنی چه ؟

نام این روش برنامه‌ریزی معکوس، هدف گذاری معکوس یا طراحی معکوس است و اغلب اوقات در حیطه‌ی تحصیلات و آموزش استفاده می‌شود. ایده‌ی اصلی این است که با هدف نهایی‌تان شروع کنید و بعد به صورت معکوس از آنجا به سمت توسعه‌ی برنامه‌ی خود حرکت کنید. با شروع از آخر و حرکت به سمت اول برنامه، می‌توانید خودتان را از نظر ذهنی برای موفقیت آماده کنید، گام‌های خاصی را که باید بردارید؛ مشخص کنید و تعیین کنید که دقیقا باید در کجای برنامه‌، پرانرژی یا خلاق باشید تا بتوانید به نتایج مطلوب دست پیدا کنید.

۲٫ تفاوت برنامه ریزی معکوس با سایر روش ها در چیست ؟

در این روش دید نسبتا بازتر و کلی تری از پروژه و اهداف خود داریم و برخی از موانعی که در حالت معمول آشکار نیستند، پیدا می شوند.

۳٫ برنامه ریزی معکوس چگونه انجام می گردد؟

فرآیند تنظیم برنامه ای به روش برنامه ر یزی معکوس در مقایسه با روش های رایج برنامه ریزی اندکی متفاوت است چرا که باید از دیدگاه کاملاً متفاوت، هدف گذاری یا پروژه خود را مورد آنالیز قرار دهید، موانع موجود را شناسایی کنید و مراحل مورد احتیاج برای رسیدن به آن را معین کنید.

سخن پایانی درمورد برنامه ریزی معکوس

در این مقاله، به تشریح مفهوم برنامه‌ ریزی معکوس پرداخته و برخی مزایای آن نسبت به سایر روش‌های برنامه‌ریزی را مورد بررسی قرار دادیم. همچنین مراحل برنامه‌ریزی به روش معکوس را عنوان کرده و دیدیم که این روش چگونه موجب افزایش انگیزه و اعتمادبه‌نفس افراد شده و از تاثیر موانع و مشکلات موجود می‌کاهد. منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم .

موفق و شاد باشید …

Comments

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *